Su pompası
SU POMPASI ARIZASI
Araçlardaki soğutma sıvısı pompası veya su pompası konusunda faydalı bilgileri ve değerli ipuçlarını burada bulabilirsiniz.
Soğutma sıvısı pompası, soğutma sıvısının soğutma sıvısı devresinde sirkülasyonunu sağlar ve motor ısısının güvenli bir şekilde ortam havasına aktarılmasını sağlar. Aynı zamanda, soğutma sisteminin en fazla yüke maruz kalan bileşenidir. Bu sayfada, soğutma sıvısı pompalarının nasıl çalıştığını, nelerin hasara yol açabileceğini ve değiştirirken nelerin dikkate alınması gerektiğini öğrenebilirsiniz.
Önemli güvenlik uyarısı
Çalışmalarında araç servislerine profesyonel destek sağlamak için, aşağıdaki teknik bilgiler ve uygulamaya yönelik ipuçları HELLA tarafından hazırlanmıştır. Bu web sitesinde sağlanan bilgiler, yalnızca uygun şekilde eğitilmiş uzman personel tarafından kullanılmalıdır.
İÇİNDEKİLER
SU POMPASI: İŞLEV
Çoğunlukla su pompası olarak da adlandırılan soğutma sıvısı pompaları, genellikle bir triger veya V oluklu kayış aracılığıyla mekanik olarak tahrik edilir ve soğutma sıvısını motorun soğutma sıvısı devresinde sevk ederler. Pompalar, doğrudan motora flanşlanmış veya ayrı monte edilmiş olarak bulunabilir. Yapı biçimleri oldukça farklıdır.
Soğutma sıvısı pompaları, anormal sıcaklık dalgalanmalarına (- 40°C ila yakl +120°C arası) dayanmalıdır. Değişen devir sayıları (500 - 8000 dev./dk.) ve 3 bar'a kadar olan basınçlar, rulmanların ve contaların yüksek dayanıklılığını gerektirir.
Yakıttan tasarruf etmek için, gelecekte artan şekilde elektrik tahrikli ve elektronik kontrollü soğutma sıvısı pompaları kullanılacaktır.
İşleyiş biçimi
Tahrik çarkı ve kanatlı çark, ortak yataklanmış bir mil üzerine oturur. Bir kayar halka contası, pompa milini dışarıya karşı sızdırmaz hale getirir. Soğutma sıvısı, kanatlı çarkın dönüş hareketiyle soğutma sistemi içerisinde sevk edilir. Kanatlı çarklar genellikle plastik ve metalden oluşurlar. Plastik çarklarda yatak yüklenmesi daha düşüktür. Aynı zamanda kavitasyona o kadar yatkın değildirler. Bununla birlikte plastik çarklar eskimeye bağlı olarak kırılgan hale gelirler. Kayar halka contası, soğutma sıvısı tarafından sürekli yağlanır ve soğutulur. Tasarım gereği çok küçük miktarda soğutma sıvısı sızdırmazlık halkasının arkasındaki boşluğa ulaşabilir ve pompanın boşaltma deliğinden dışarı çıkabilir. Muhtemelen görünen soğutma sıvısı izleri, pompanın arızalı olduğunun net bir göstergesi değildir.
Bir soğutma sıvısı pompasının ömrü, büyük oranda aşağıdaki faktörlere bağlıdır:
Usulüne uygun montaj.
- Soğutma sistemi bakımı.
- Soğutma sıvısının kalitesi.
- Tahrik kayışının ve bağlı yardımcı sistemlerin durumu ve işlev güvenilirliği.
Elektrikli soğutma sıvısı pompaları
Doğrudan motor tarafından tahrik edilen mekanik soğutma sıvısı pompaları, herhangi bir soğutmaya ihtiyaç duyulmadığında bile, motor çalışırken soğutma sıvısıyi sevk etmeye devam ederler. Buna karşılık entegre elektronik kontrollü elektrikli soğutma sıvısı pompaları, gerekli soğutma performansına uygun şekilde kademesiz olarak devreye alınırlar. Bu pompalar ana, baypas veya devridaim pompaları olarak kullanılabilirler ve motordan bağımsız olarak ve gerektiğinde çalışırlar. Elektrikli soğutma sıvısı pompası, bir soğuk çalıştırma sırasında ilk olarak besleme yapmaz. Motor, bu sayede çalışma sıcaklığına daha hızlı ulaşır. Motorun devir sayısına bağlı olmadığından, motor rölantide çalışırken veya durdurulduktan sonra bile, elektrikli soğutma sıvısı pompası yeterli soğutma performansını sağlayabilir. Motorun ihtiyaca göre soğutulması, güç gereksinimini azaltır ve bu sayede sürtünme kayıplarını ve yakıt tüketimini azaltır. Böylece elektrikli soğutma sıvısı pompaları, modern soğutma sistemlerinde emisyonların azaltılmasına katkıda bulunurlar.
Bir diğer avantajları, elektrikli soğutma sıvısı pompalarının bireysel olarak, motorun dışında monte edilebilmeleridir. Bunlar nispeten hafiftirler ve fırçasız tasarımları sayesinde bakım gerektirmezler. Şu an için 12-360 Volt'luk bir çalışma voltajında 15 ila 1000 Watt arasında bir güç elde etmektedirler. Soğutma sıvısı pompasının elektrik motoru, soğutma sıvısı ile soğutulur. Kademesiz kontrol, bir darbe genişliği modülasyonlu (DGM) sinyal üzerinden kumanda aracılığıyla gerçekleşir. Böylece sevk hacmi, motor devir sayısından bağımsız, gerçek ihtiyaca uygun olarak düzenlenebilir ve soğutma sıvısı sıcaklığı sisteme özgü olarak sabit tutulabilir. Araç elektrik sistemine entegrasyon sayesinde, elektrikli soğutma sıvısı pompalarının arızası teşhis edilebilir. Tahrik türüne (içten yanmalı motor, hibrit, elektrikli motor) ve sisteme bağlı olarak, araca bir veya daha fazla sayıda pompa monte edilmiş olabilir.
Elektrikli soğutma sıvısı pompalarının çok sayıda kullanım alanı vardır:
- Motorun soğutulması
- Şarj havası soğutma
- Egzoz gazı devridaiminin soğutulması
- Hibrit ve elektrikli araçlarda tahrik ünitesi ve pilin soğutulması
- Şanzıman soğutma
- Çeşitli yardımcı tahriklerin soğutulması
SU POMPASI ARIZASI: BELİRTİLER
ARIZALI SU POMPASINDA OLASI HASAR BELİRTİLERİ: HASARLAR
Montaj talimatları
Soğutma sıvısı pompasını değiştirirken, daima ürünün kullanma talimatnamesinde belirtilen spesifikasyonlara ve araç üreticisinin özel montaj talimatlarına uyulmalıdır. Soğutma sistemi kirlenmişse, yıkanması gerekir. Bunun için örneğin HELLA soğutma sistemi temizleyicisi uygundur.
Soğutma sistemi, sadece araç üreticisinin spesifikasyonlarına uygun bir soğutma sıvısı ile doldurulmalıdır. Sistem, araç üreticisinin teknik özelliklerine göre doldurulmalı veya havası alınmalıdır. Yanlış bir montaj, motorun aşırı ısınmasına, kayış tahrikinin hasar görmesine ve/veya motor hasarlarına neden olabilir.
Soğutma sıvılarının kullanımı, özellikleri ve değiştirme periyotları hakkındaki bilgiler için, ilgili "Soğutma sıvısı” teknik bilgilerine bakın.