Fren sisteminin hasar değerlendirmesi

Fren diskleri, fren balataları, süspansiyon ve direksiyon sisteminde hasar değerlendirmesi konusunda değerli ve faydalı onarım talimatlarını burada bulabilirsiniz.

Önemli güvenlik uyarısı
Çalışmalarında araç servislerine profesyonel destek sağlamak için, aşağıdaki teknik bilgiler ve uygulamaya yönelik ipuçları HELLA tarafından hazırlanmıştır. Bu web sitesinde sağlanan bilgiler, yalnızca uygun şekilde eğitilmiş uzman personel tarafından kullanılmalıdır.

FREN BALATALARININ HASAR BELİRTİLERİ: UYARILAR

Sürtünme balatası taşıyıcı plakadan ayrılıyor

Sürtünme balatası, balata taşıyıcı plakadan kısmen veya tamamen ayrılmış.

 

NEDENİ

  • Termik veya mekanik aşırı yüklenme 
  • Balata ile taşıyıcı plaka arasında alt paslanma
  • Fren balatalarının yetersiz oturması
  • Hatalı kullanım veya montaj nedeniyle fren balatalarının hasar görmesi
  • Uygun olmayan fren balataları

 

 

ETKİSİ

  • Frene basılı değilken sürtünme sesleri
  • Frenleme sırasında gıcırtı sesi
  • Yetersiz fren davranışı
  • Termik aşırı yüklenme nedeniyle fren balatasının parçalanması

 

ÇÖZÜM

  • Fren kaliperini temizleyin ve sorunsuz çalışma açısından kontrol edin ✓
  • Fren kaliperini ve balataları montaj doğruluğu açısından kontrol edin ✓
  • Fren balatalarını ve eğer gerekiyorsa aksesuarları yenileyin ✓

Termik aşırı yüklenme

Fren balatası aşırı ısınma nedeniyle hasar görmüş. Balata içerisindeki bağlayıcı maddeler tahrip olmuş ve balata malzemesi kırılmış. Yüzey gözenekli ve kısmen cam gibidir.

 

NEDENİ

  • Sıkışan veya takılı kalan kılavuz kovanlar
  • Fren kaliperindeki fren pistonları zor işliyor
  • Aşırı sürüş davranışı veya sürekli frenleme
  • Sıkışan fren balatası

 

ETKİSİ

  •  Sesler
  • Yetersiz fren etkisi

 

ÇÖZÜM

  • Fren kaliperini temizleyin ve sorunsuz çalışma açısından kontrol edin ✓
  • Fren kaliperini ve balataları montaj doğruluğu açısından kontrol edin ✓
  • Fren balatalarını ve eğer gerekiyorsa aksesuarları yenileyin ✓
  • Fren disklerini kontrol edin ve eğer gerekiyorsa yenileyin ✓

Sürtünme balatasında yarıklar

Balata yüzeyinde derin yivler ve aşınma kenarları var.

 

NEDENİ

  • Yeni fren balataları, yıpranan eski fren diskleri üzerine monte edilmiş
  • Fren balatası ile disk arasında yabancı cisimler
  • Çevresel etkiler (tuz, kir, vb.)

 

ETKİSİ

  • Frene basıldığında ve basılı değilken oluşan sesler
  • Yetersiz veya tek taraflı fren etkisi

 

ÇÖZÜM

  • Fren kaliperini temizleyin ve sorunsuz çalışma açısından kontrol edin ✓
  • Fren balatalarını, aksesuarları ve fren disklerini yenileyin ✓

 

Sürtünme balatasında malzeme ve kenar kırılmaları

Sürtünme balatası hasar görmüş. Balata malzemesi kenarlarından kırılmış.

 

NEDENİ

  • Hatalı montaj
  • Hatalı, uygun olmayan fren balataları
  • Fren kaliperinde yetersiz boşluk
  • Mekanik aşırı zorlama
  • Termik aşırı yüklenme

 

 

ETKİSİ

  • Sesler
  • Yetersiz fren etkisi
  • Erken aşınma

 

ÇÖZÜM

  • Fren kaliperini temizleyin ve sorunsuz çalışma açısından kontrol edin ✓
  • Fren balatalarını yenileyin ✓
  • Fren kaliperini ve balataları montaj doğruluğu açısından kontrol edin ✓
  • Aksesuarları ve fren disklerini kontrol edin ve eğer gerekiyorsa yenileyin ✓

 

Aşırı aşınma

Fren balataları aşırı yıpranmış ve kısmen taşıyıcı plakaya kadar aşınmış.

 

NEDENİ

  • Eksik bakım
  • Muayene aralıklarının zamanını geçirme 
  • Yokuş aşağı inişlerde sürekli frenleme
  • Sıkışan veya takılı kalan kılavuz kovanlar
  • Fren kaliperindeki fren pistonları zor işliyor
  • Aşırı sürüş davranışı veya sürekli frenleme
  • Sıkışan fren balatası

 

ETKİSİ

  • Frene basıldığında ve basılı değilken şiddetli sürtünme sesleri
  • Yetersiz fren davranışı
  • Termik aşırı yüklenme nedeniyle tekerlek freninin diğer bileşenlerinin hasar görmesi 

 

 

ÇÖZÜM

  • Fren sistemini parçalarına ayırın ve kontrol edin ✓
  • Fren kaliperini temizleyin ve sorunsuz çalışma açısından kontrol edin ✓
  • Kaliper kılavuzlarını, tozdan koruyucu manşetleri ve sönümleme kovanlarını kontrol edin ve eğer gerekiyorsa yenileyin ✓
  • Fren balatalarını, fren disklerini ve aksesuarları yenileyin ✓

Eşit olmayan balata aşınması

Tekerlek freninin bir tarafındaki fren balataları farklı şekilde aşınmış.

 

NEDENİ

  • Fren kaliperi üzerindeki sıkışan veya takılı kalan kılavuz pimler ya da kaliper kılavuzları
  • Fren kaliperindeki fren pistonları zor işliyor veya kaliper şaftında sıkışmış fren balatası

 

ETKİSİ

  • Sesler 
  • Eşit olmayan fren davranışı
  • Mekanik veya termik aşırı zorlanma nedeniyle erken aşınma 

 

ÇÖZÜM

  • Fren sistemini parçalarına ayırın ve kontrol edin ✓
  • Fren kaliperini temizleyin ve münferit bileşenlerin sorunsuz çalışıp çalışmadığını kontrol edin ✓
  • Fren kaliperini ve balataları montaj doğruluğu açısından kontrol edin ✓
  • Fren balatalarını ve eğer gerekiyorsa fren disklerini ve aksesuarları yenileyin ✓

Fren balatasının camlaşması

Sürtünme balatası, ışığı yansıtan ve bir cam yüzeyi andıran pürüzsüz, cilalı, sert bir yüzeye sahip. Bu kusur genellikle çalışma süresi kısa olan yeni fren balatalarında ortaya çıkar.

 

NEDENİ

  • Alışma evresinde fren balatalarının aşırı zorlanması
  • Fren balatasında kısa aralıklarla tekrarlanan yüksek sıcaklık değişikliği
  • Düşük pedal basıncı ile uzun frenleme evreleri

 

ETKİSİ

  • Fren balatasında sürtünme değeri kaybı ve buna bağlı olarak yetersiz fren etkisi
  • İlgili tekerlek freninde yetersiz veya tek taraflı fren etkisi
  • Frenleme sırasında sesler (gıcırtı)

 

ÇÖZÜM

Aşırı camlaşmış veya hasarlı fren balatalarını değiştirin. Fren disklerini kontrol edin ve eğer gerekiyorsa yenileyin. 

 

Çalışma süresi kısa fren balataları:

  • Fren balatası yüzeyini eşit şekilde taşlayın ✓
  • Tüm fren balatalarının fren balatası kalınlıklarını karşılaştırın ve yeniden kullanılabilir olup olmadıklarını kontrol edin ✓

 

Sürtünme balatası yüzeyinin kirlenmesi

Fren balatası, gres, yağ veya diğer yabancı maddeler nedeniyle kirlenmiş.

 

NEDENİ

  • Yetersiz bakım çalışmaları
  • Arızalı tahrik mili manşetleri
  • Hidrolik fren sistemi sızdırıyor

 

ETKİSİ

  • Tek taraflı veya yetersiz fren etkisi
  • Frenleme sırasında ses oluşumu

 

ÇÖZÜM

  • İlgili aksın tekerlek frenini tamamen parçalarına ayırın, kontrol edin ve temizleyin ✓
  • Kirliliğin nedenini tespit edin ve ortadan kaldırın ✓
  • Fren balatalarını yeterli balata kalınlığı olacak şekilde temizleyin ve yüzeyi eşit şekilde pürüzsüz hale getirin ✓
  • Aşırı kirli ve aşınmış fren balatalarını yenileyin ✓
  • Fren balatalarını birleştirin ve düzgün çalışıp çalışmadığını kontrol edin ✓

FREN DİSKLERİNİN HASAR BELİRTİLERİ: UYARILAR

Isı çatlakları

Fren diski sürtünme bileziği üzerinde dikey, kenardan fren diski çanağına doğru kesintisiz seyreden çatlaklar var.

 

NEDENİ

  • Yüksek mekanik ve termik değişken yüklenme
  • Rodaj aşamasında zorlama veya şok frenlemeler nedeniyle fren diskine aşırı yüklenme
  • Fren diskinin aşınma derecesinin ötesinde kullanılması
  • Menşei belli olmayan, düşük kaliteli fren diskleri

 

ETKİSİ

  • Azalan frenleme etkisi
  • Direksiyonda vuruntular
  • Darbeli çalışan fren pedalı

 

ÇÖZÜM

  • Fren disklerini yenileyin
  • Fren balatalarının durumunu ve aşınma derecesini kontrol edin ve eğer gerekiyorsa, yenileyin

 

Bu bağlamda, lütfen ilgili araç ve fren üreticisinin bakım ve onarım talimatlarını her zaman dikkate alın! 

Sürtünme bileziği üzerinde oluklar ve yivler

Fren diski sürtünme bileziğinin çalışma yüzeyi üzerinde yatay oluklar ve yivler var.

 

NEDENİ

  • Fren balatası ile disk arasında kirler veya yabancı cisimler
  • Menşei belli olmayan, düşük kaliteli fren balatası 

 

ETKİSİ

  • Azalan frenleme etkisi
  • Sesler
  • Artan aşınma

 

ÇÖZÜM

  • Fren kaliperini temizleyin ve sorunsuz çalışıp çalışmadığını kontrol edin
  • Fren disklerini ve fren balatalarını yenileyin.

 

Bu bağlamda, lütfen ilgili araç ve fren üreticisinin bakım ve onarım talimatlarını her zaman dikkate alın!

Farklı disk kalınlığı / Kalınlık farkı

Fren diski, çevresel olarak dağılmış farklı bir disk kalınlığına sahip. Bu geometrik sapmalar aynı zamanda kalınlık farkı olarak da adlandırılır. (DTV - Disc Thickness Variation / Disk Kalınlığı Değişimi).

 

NEDENİ

  • Tekerlek poyrasının veya fren diskinin kusurlu konsantrikliği
  • Fren diskinin tekerlek poyrasına hatalı veya temiz olmayan bir şekilde montajı
  • Tekerlek poyrasındaki temas yüzeyinin yetersiz temizlenmesi
  • Çok fazla disk sapması ile fren diskinin uzun süre kullanılması 

 

ETKİSİ

  • Fren diskinin sendeleyerek hareket etmesi
  • Frenin düşük zorlanması ile aynı anda disk sapması
  • Soğuk sürtünme

 

ÇÖZÜM

 

Bu bağlamda, lütfen ilgili araç ve fren üreticisinin bakım ve onarım talimatlarını her zaman dikkate alın!

Temas yüzeyinin alttan paslanması

Fren diski çanağı, tekerlek poyrasına bakan temas yüzeyinde kısmen korozyona uğramış.

 

NEDENİ

  • Montaj hatası
  • Tekerlek poyrasındaki temas yüzeyinin yetersiz temizlenmesi

 

ETKİSİ

  • Fren diskinin kusurlu konsantrikliği ve yanal sapması
  • Sürtünme bileziğinin kalınlık farkı
  • Fren sürtünmesi

 

ÇÖZÜM

 

Bu bağlamda, lütfen ilgili araç ve fren üreticisinin bakım ve onarım talimatlarını her zaman dikkate alın!

SÜSPANSİYON VE DİREKSİYON SİSTEMİNDE HASAR DEĞERLENDİRMESİ: UYARILAR

Arızalı bileşenlerin frenleme davranışı üzerindeki etkisi

Süspansiyon veya direksiyonun hasarlı ya da kusursuz çalışmayan bileşenlerinin, aracın sadece sürüş davranışı değil, aynı zamanda frenleme davranışı üzerinde de olumsuz etkisi olabilir. Frenleme işlemi sırasında alışılmadık gürültüler, titreşimler veya kararsız bir sürüş davranışı tespit edilecek olursa, bunun olası nedeni, farklı alt düze bileşenleri olabilir.

 

ARIZALI BİLEŞENLERİN ETKİSİ

Kusurlu amortisörler ve lastikler

  • Kötüleşmiş yer tutuşu
  • Azalan fren etkisi
  • Uzayan fren mesafesi

 

Kusurlu veya yanlış monte edilmiş lastik burçlar

  • Kararsız sürüş davranışı
  • Direksiyon veya pedal titreşimleri
  • Vurma gürültüleri

Hasarlı veya sızdıran hidrolik yatak nedeniyle eksik sönümleme

  • Vurma gürültüleri
  • Fren sürtünmesi
  • Titreşimler
  • Kararsız sürüş davranışı

 

Kusurlu bağlantı çubukları, çapraz direksiyon kolu veya stabilizatör yatağı

  • Vurma gürültüleri
  • Kararsız sürüş davranışı
  • Titreşimler

 

Tahrik milleri üzerindeki kusurlu veya yanlış monte edilmiş kauçuk manşetler

  • Dışarı sızan gres yağının bitişik yapı gruplarını kirletmesi