Şarj dinamosunun kontrol edilmesi - Arıza bulma işleminde yardımcı oluyoruz

Araçlardaki alternatör veya şarj dinamosu konusunda faydalı bilgileri ve önemli ipuçlarını burada bulabilirsiniz.

Şarj dinamosu olarak da anılan alternatör, aracın tüm elektrikli bileşenlerine elektrik sağlar. Alternatör işlevini tam olarak yerine getirmezse, bir süre sonra elektronik aksam arızalanır - akü artık şarj edilmez ve otomobil artık yola elverişli olmaz. Bu aşamaya gelinmesini önlemek için, bir arıza erken zamanda fark edilmelidir. Aşağıda size bu konuyla ilgili çeşitli sorun açıklamalarını ve ayrıntılı çözümleri sunacağız.

Önemli güvenlik uyarısı
Çalışmalarında araç servislerine profesyonel destek sağlamak için, aşağıdaki teknik bilgiler ve uygulamaya yönelik ipuçları HELLA tarafından hazırlanmıştır. Bu web sitesinde sağlanan bilgiler, yalnızca uygun şekilde eğitilmiş uzman personel tarafından kullanılmalıdır.

Halk dilinde şarj dinamosu olarak da adlandırılan alternatörün sürüş sırasındaki görevi, araçtaki tüm elektrik tüketicilerine enerji sağlamak ve aynı zamanda aküyü şarj etmektir. Modern araçlara genellikle üç fazlı alternatörler takılmaktadır.

 

Elektrikli araç sisteminin alternatör gücü, akü kapasitesi ve toplam güç gereksinimi birbirleri ile uyumlu hale getirilmiştir.

Bir araç şarj dinamosunun şematik şekli

Şarj dinamosunun yapısı ve çalışma şekli: İŞLEV

Alternatör, genellikle aşağıdaki yapı gruplarından oluşur:

  • Mahfaza
  • Stator 
  • Alternatör rotoru 
  • Alternatör regülatörü 

 

Üç faz sargılı stator, alternatör mahfazasının içine monte edilmiştir. Dönen alternatör rotorunun üzerinde tırnaklı kutuplar, ikaz bobini, fan ve kontak bilezikleri bulunur. Milin ön dış bölümüne kayış kasnağı monte edilmiştir. Kömür fırça tutucularla birlikte elektronik regülatör, alternatörün arka kısmına sabitlenmiştir.

Şarj dinamosu nasıl çalışır?

Üç fazlı alternatörde voltaj üretimi indüksiyon prensibine göre gerçekleşir. Bu sargının içindeki manyetik alan değiştiğinde, stator sargısında bir elektrik voltajı üretilir. Manyetik alan değişikliği, döner alternatör rotoru tarafından üretilir. Kuzey ve güney kutuplu değişen manyetik alan sayesinde, sinüs grafiğine sahip bir AC voltaj oluşur. Motorlu araçtaki elektrik sistemi , için uygun olmayan bu AC , voltaj, regulatör vasıtasıyla DC voltaja dönüştürülür. Regülatör, motorun ilgili çalışma durumuna ve sistemdeki tüm tüketicilerin voltaj gereksinimine göre alternatör voltajını ayarlar.

Arızalı bir şarj dinamosundaki genel belirtiler: BELİRTİLER

Aşağıdaki belirtiler alternatördeki bir kusuru gösterebilir:

  • Şarj kontrol lambası yanar
  • Yetersiz şarj edilmiş araç aküsü nedeniyle çalıştırma güçlükleri oluşur. 
  • Aşırı şarj nedeniyle araç aküsü ısınır
  • Motor devir sayısına bağlı olarak, farların aydınlatması dalgalanır 
  • Ampuller daha kısa aralıklarla yanar

Şarj dinamolarının arızalanmasına yol açan genel nedenler: ARIZA NEDENİ

Alternatörün arızalanmasının farklı nedenleri olabilir. Arıza sebebi, her zaman hatalı bir sargı, rotor, doğrultucu veya regülatör gibi dahili bir alternatör hatasına atfedilemez. Alternatörü değiştirmeden önce, hatanın nedeni olarak ilave bileşenler de göz önüne alınmalı ve kontrol edilmelidir. 

  • Çok yaşlanmış veya arızalı araç aküsü
  • Alternatör üzerindeki elektrik bağlantıları gevşek veya arızalı  
  • V kayış veya V oluklu kayış gevşek veya hasarlı
  • Kayış gergisi veya tek yönlü kavrama hasarlı

Şarj dinamosunun kontrol edilmesi - olası arıza nedenleri ve sorunların çözüm yolları: SORUN GİDERME

Alternatörlerde arıza arama sırasında aşağıdaki temel ilkeler dikkate alınmalıdır: 

  • Motor çalışırken ve jeneratör çalışırken akü veya konektör terminallerini ayırmayın, kısa devre yaptırmayın veya bağlamayın (gerilim yükselmeleri hasara neden olabilir) 
  • Voltaj ve akım ölçümlerini asla kısa devreyle (voltaj tepe noktaları) değil, aksine voltmetre veya ampermetre ile gerçekleştirin 

 

Arıza arama işlemi için bir multimetre ve pens ampermetre gereklidir. Lütfen teknik bilgileri de dikkate alın: “Topraklama (31)”.

DİKKAT

Araçta üzerinde kaynak işleri yaparken ve alternatörün sökülmesi veya montajı sırasında prensip olarak her zaman akü kutup başları çıkarılmalıdır!

Şarj kontrol lambası titreşiyor.

NEDENİ: ÇÖZÜM:
V kayışı çok gevşek V kayışını yeniden gerdirin
Kontakların ayarı yanlış veya regülatör direnci yanmış
(Sadece kontak regülatörlerinde!)
Kontakları ayarlayın, direnci veya regülatörü yenileyin

Şarj kontrol lambası daha yüksek devir sayısında sabit olarak parlak yanıyor.

NEDENİ: ÇÖZÜM:
D+/61 kablosunda topraklama kaçağı var
  • Topraklama kaçağını giderin
  • Kabloyu yenileyin
Regülatör arızalı Regülatörü değiştirin
  • Doğrultucu hasarlı
  • Kolektör kirlenmiş
  • DF kablosunda veya rotor sargısında kısa devre
Alternatörü kontrol edin ve onarın, gerekiyorsa yenileyin

Kontak açıkken şarj kontrol lambası parlak bir biçimde yanıyor, ancak motor çalışırken sadece kararıyor veya sönük bir şekilde yanıyor.

NEDENİ: ÇÖZÜM:
Şarj devresindeki veya kontrol lambasına giden kablodaki kontak dirençleri Kabloyu ve bağlantıları kontrol edin gerekiyorsa yenileyin
Regülatör arızalı Regülatörü değiştirin
Alternatör arızalı Alternatörü kontrol edin, onarın, gerekiyorsa yenileyin

Şarj kontrol lambası kontak açıkken yanmıyor.

NEDENİ: ÇÖZÜM:
Akü deşarj olmuş veya arızalı Aküyü şarj edin, kontrol edin, gerekiyorsa yenileyin
Kablolar veya bağlantılar hasarlı, gevşemiş ya da oksitlenmiş Kabloları ve bağlantıları kontrol edin, sabitleyin gerekiyorsa yenileyin
  • Kömür fırçalar aşınmış
  • Regülatör arızalı
  • Kömür fırçalar
  • Regülatörü yenileyin
Bir artı diyotun kısa devresi Aküyü veya B+ kablosunu derhal ayırın (aksi halde araç dururken akü deşarj olur) ve alternatörü onarın/yenileyin
Kontak bileziklerinde oksit tabakası, rotor sargısının kesilmesi Alternatörü onarın/yenileyin
Kontrol lambası arızalı Kontrol lambasını yenileyin

Akü şarj edilmiyor veya sadece yetersiz şarj ediliyor.

NEDENİ: ÇÖZÜM:
V kayışı çok gevşek V kayışını gerdirin
Kablolar veya bağlantılar gevşek, hasarlı, oksitlenmiş Akü ile alternatör arasındaki kabloları ve bağlantıları, ayrıca ilgili topraklama bağlantısını kontrol edin, gerekiyorsa yenileyin
Akü arızalı Aküyü şarj edin, kontrol edin, gerekiyorsa yenileyin
Regülatör arızalı Regülatörü değiştirin
  • Kolektör kirlenmiş
  • Doğrultucu arızalı
Alternatörü kontrol edin, onarın, gerekiyorsa yenileyin