Çok işlevli denetleyicinin kontrol edilmesi

Araçlardaki çok işlevli denetleyici (MFR) konusunda faydalı bilgileri ve önemli ipuçlarını burada bulabilirsiniz.

Önemli güvenlik uyarısı
Çalışmalarında araç servislerine profesyonel destek sağlamak için, aşağıdaki teknik bilgiler ve uygulamaya yönelik ipuçları HELLA tarafından hazırlanmıştır. Bu web sitesinde sağlanan bilgiler, yalnızca uygun şekilde eğitilmiş uzman personel tarafından kullanılmalıdır.

 

Çok işlevli denetleyicili (MFR) alternatör: Temel bilgiler

Sürekli artan elektrik gücü talebi nedeniyle, özellikle verimli ve güçlü alternatörler ve denetleyiciler gereklidir. Bunların tüketici ve akü yönetim seçeneğine sahip olması gerekmektedir. Bu nedenle, hibrit denetleyiciler, çok işlevli denetleyiciler olarak adlandırılan yeni işlevlere sahip monolit denetleyiciler ile değiştirilmektedir.

Çok işlevli bir denetleyicinin çalışma şekli: İŞLEV

Çok işlevli denetleyiciler aşağıdaki ek işlevleri sunar:

  • Akü izleme (Sensing)
  • Kapasite kullanım izleme
  • Arıza teşhisi
  • Motor yönetiminin desteklenmesi
  • Yük kontrolü (Load response)

Ayrıntılı olarak çok işlevli denetleyicinin işlevi

Akü izleme sırasında, akünün şarj voltajı genellikle doğrudan akü artı kutup başına bağlanan “S” bağlantısıyla izlenir. Aküye doğrudan yapılan bağlantı, alternatörün “+” kutbu ile akünün “+” kutbu arasındaki mevcut voltaj farkının dikkate alınması avantajına sahiptir. Böylece şarj voltajı, akü voltajına daha da iyi uyarlanabilir.

 

Yük kontrolü sayesinde, çalıştırma işlemi sırasında ve motor çalışırken alternatörün gücünü kontrol etmek mümkündür. Bu, çalıştırma işlemi sırasında ve motor çalıştırıldıktan hemen sonra alternatörün herhangi bir akım vermediği anlamına gelir. Bu sayede, çalıştırma işleminin alternatörün tam gücü (frenleme torku) ile uzaması önlenir. Sürüş sırasında artan gereksinimler ve dolayısıyla alternatörde tork artışı meydana gelirse, bunlar doğrudan motora aktarılmaz. Yük kontrolü sayesinde alternatörün güç çıkışı yavaş yavaş artırılır.

 

Çok işlevli denetleyici de aynı şekilde ön ikaz akımını kontrol eder. Kontak açıldıktan sonra, denetleyicinin çıkış katı ayarlanan darbe oranında zamanlama yapmaya başlar. Alternatör, kontağın açık olduğu bilgisini “L” bağlantı terminali üzerinden alır. Alternatör kontrol lambası, ön ikaz etkin olduğu sürece açık kalır. Alternatörün döndüğünün tespiti, faz voltajının değerlendirilmesi ile belirlenir. Ön ikaz olmadığında, örneğin hatalı bir kontak fişi nedeniyle, alternatörün ikazı acil durum çalışması ile sağlanır. Yüksüz çalışma akımının kapatılması sayesinde, kontak kapalı olduğunda denetleyicinin akım tüketimi mümkün olduğunca azalır. 

 

Akü izleme hattının akünün “+” kutbuna bağlantısı kesilirse, alternatördeki “B+” bağlantısı üzerinden bir “acil durum kontrolü” gerçekleştirilir. Denetleyiciyi bir aşırı ısınmadan korumak için, IC üzerindeki sıcaklık ölçülür. Sıcaklık çok yükselirse, denetleyici voltajı düşer.

Çok işlevli denetleyicinin bağlantıları

“L” = “L” bağlantısının birden fazla işlevi vardır. “L” bağlantısı üzerinden, alternatör işlevinin ve oluşan hatanın gösterilmesi gerçekleşir. Kontrol lambası, ışık çıkış aşaması aracılığıyla kontrol edilir. Aynı şekilde, bir röle çıkış aşaması üzerinden ancak alternatör hatasız işletim sırasında tam gücüne ulaştığı zaman açılacak olan yükler de bağlanabilir. Bu amaçla, “L” bağlantısı röle çıkış aşaması aracılığıyla bir çıkış akımı sağlar. Hata tespiti için, tüm sinyaller denetleyici tarafından sürekli olarak değerlendirilir ve oluşan hatalar tespit edilir. Bir hatanın gösterilmesi, ışık çıkış aşaması aracılığıyla kontrol lambası açılarak gerçekleşir. Lambalar ve röle ışık çıkış aşamaları, aşırı yüklenmeye ve kısa devrelere karşı korumalıdır. Bu durumda, alternatörün ön ikazı sırasında veya tespit edilen bir arıza durumunda lamba çıkış aşaması etkindir. Tüketicilerin bağlanması için röle çıkış aşaması, lamba çıkış aşaması devre dışı olduğunda, alternatörün hatasız çalışması sırasında etkindir.

 

“S” = Akü voltajını gerçek değer olarak ölçmek için, “S” bağlantısı doğrudan akünün “+” kutbuna bağlanır.

 

“DFM” = “DFM” (DF monitörü) bağlantısı, alternatörün mevcut yük durumunun kaydedilmesine olanak sağlar. Bu sayede, örneğin rölanti devrinin yükseltilmesi veya gereksiz yüklerin kapatılması gibi bazı durumlara tepki verilmesi mümkündür. “DFM” bağlantısından “DF”nin sinyal eğrisi alınabilir.

 

“W” = “W” bağlantısında bir alternatörün voltaj sinyalini ölçme imkânı vardır.

Çok işlevli bir denetleyicinin arızalanması durumunda genel etkiler ve nedenleri: Arıza nedeni

Çok işlevli bir denetleyicinin arızalanmasının aşağıdaki etkileri olabilir:

  • Alternatör kontrol ışığının yanması
  • Deşarj olmuş akü

 

Arıza nedenleri, çeşitli nedenlerle ilişkili olabilir:

  • Kesintiye uğramış çıkış aşaması
  • Araç elektrik sisteminde aşırı voltaj
  • Şarj hattında kesinti
  • Akü izleme hattında kesinti
  • Alternatörün içinde/üzerinde arıza (tahrik kayışında çatlak, ikaz devresinde kısa devre, ...)

 

Bu arızalar, denetleyici tipine bağlı olarak çok işlevli denetleyici tarafından tespit edilir.

Çok işlevli denetleyicinin kontrol edilmesi: Sorun giderme

Gözle kontrol

  • Tüm kablo bağlantılarını ve fiş kontaklarını doğru bir şekilde temassızlık olmayacak şekilde döşenmiş olduğunu kontrol edin.
  • Alternatör tahrik kayışını doğru gerginlikte olduğunu ve çatlak bulundurmadığından emin olun.

Alternatör voltajının ölçülmesi

Aküdeki alternatör voltajını / alternatör akımını ölçün (üretici verilerini dikkate alın, üreticiler arasında farklar vardır). Ölçüm işlemini rölanti devrinde ve artan motor devrinde, bağlı yükler yokken ve varken gerçekleştirin.

Denetleyici bağlantısı “DFM” üzerindeki sinyalin kontrol edilmesi

Osiloskop ile DFM bağlantısındaki sinyali kaydedin. Gösterilen sinyal, ikaz akımının görev döngüsünü yansıtır. Görev döngüsü, alternatörün yük durumuna bağlı olarak değişmelidir.

İPUCU BAĞLANTISI

Arızalı bir şarj dinamosunun belirtileri ve arıza nedenleri hakkında ipuçlarını ve çözümleri burada bulabilirsiniz. Buna ek olarak, bu sayfada size şarj sistemi kontrolünü nasıl gerçekleştirebileceğinizi gösteriyoruz, örneğin arıza teşhisinden önce gözle kontrol, akülerin kontrol edilmesi, alternatör kontrolü ve arıza teşhis cihazı ile kontrol gibi.
Hella’nın marş motorları ve alternatörleri hakkında daha fazla ürün bilgisine buradan ulaşabilirsiniz.