Ateşleme bobini

Geleneksel bir ateşleme bobininin tasarımı, temel olarak bir transformatörün tasarımına benzer. Ateşleme bobininin görevi, düşük bir voltajdan yüksek bir voltaj oluşturmaktır. Temel bileşenler, bir demir nüveye ek olarak, primer sargı, sekonder sargı ve elektrik bağlantılarıdır.

Lamelli demir çekirdeğin amacı manyetik alanı güçlendirmektir. Bu demir çekirdeğin etrafına ince bir sekonder sargı yerleştirilmiştir. Bu, yaklaşık 0,05-0,1 mm kalınlığında, 50.000 kata kadar sargılı, yalıtılmış bakır telden yapılmıştır. Primer sargı, yaklaşık 0,6-0,9 mm kalınlığında vernikli bir bakır telden oluşur ve sekonder sargının üzerine sarılmıştır. Bobinin omik direnci, primer tarafta yaklaşık 0,2–3,0 Ω ve sekonder tarafta yaklaşık 5–20 kΩ’dur. Primer sargının sekonder sargıya sarım oranı 1:100’dür. Teknik yapı, ateşleme bobininin kullanım alanına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Geleneksel bir silindir ateşleme bobini ile elektrik bağlantıları terminal 15 (voltaj beslemesi), terminal 1 (ateşleme kesici) ve terminal 4 (yüksek voltaj bağlantısı) olarak belirlenmiştir.

Primer sargı, terminal 1’e ortak bir sargı bağlantısı aracılığıyla sekonder sargıya bağlanır. Bu ortak bağlantı "ekonomi devresi" olarak bilinir ve bobin üretimini basitleştirmek için kullanılır. Primer sargıdan geçen primer akım, ateşleme kesicisi aracılığıyla açılır veya kapatılır. Akımın büyüklüğü, bobinin direnci ve terminal 15’e uygulanan voltaj ile belirlenir. Kesicinin neden olduğu çok hızlı akım yönü, bobindeki manyetik alanı değiştirir ve sekonder sargı tarafından yüksek voltajlı bir darbeye dönüştürülen bir voltaj darbesi indükler. Bu, ateşleme kablosundan bujinin kıvılcım aralığına geçer ve bir benzinli motorda yakıt-hava karışımını ateşler.

Endüklenen yüksek voltajın miktarı, manyetik alandaki değişim hızına, ikincil bobin üzerindeki sargıların sayısına ve manyetik alanın gücüne bağlıdır. Primer sargının açma endüksiyon voltajı 300 ile 400 volt arasındadır. Sekonder bobin üzerindeki yüksek voltaj, ateşleme bobinine bağlı olarak 40 kV’a kadar çıkabilir.

Bu silindir ateşleme bobinleri, kontak kontrollü veya transistör kontrollü ateşleme sistemlerinde ateşleme distribütörlerinin bulunduğu araçlarda kullanılır. Üç kutuplu elektrik bağlantısı, klasik bir ateşleme bobininin bağlantısına karşılık gelir.

Primer devre, voltaj beslemesini terminal 15 üzerinden alır. Ateşleme kesici, ateşleme bobininin 1 nolu terminaline bağlıdır ve primer sargıyı şasi ile besler. Ateşleme distribütörünün yüksek voltaj hattı terminal 4’e bağlıdır. Eski araçlarda geleneksel ateşleme bobinleri kullanılmaya devam ederken, artık transistör ateşlemeli araçlarda entegre elektronik kontrol üniteli ateşleme bobinleri kullanılmaktadır.

Çift kıvılcımlı ateşleme bobinleri, statik yüksek voltaj dağılımına sahip ateşleme sistemlerine takılır. Bu ateşleme bobinleri, çift sayıda silindire sahip motorlarda kullanılır.

Çift kıvılcımlı bobininin primer sargısı ve sekonder sargısının her biri iki terminale sahiptir.

Primer sargı, terminal 15’teki (artı) voltaj beslemesine ve terminal 1’deki (toprak) ateşleme veya elektronik kontrol ünitesinin çıkış aşamasına bağlanır. Sekonder sargı, bujilere giden çıkışlara (4 ve 4a) bağlıdır.

Bu sistemlerde, her bir ateşleme bobini tarafından iki bujiye yüksek voltaj verilir. Ateşleme bobini aynı anda iki kıvılcım ürettiğinden, bir bujinin silindirin çalışma döngüsünde olması ve diğerinin 360° ofsetli olarak egzoz zamanında olması gerekir.

Örneğin dört silindirli bir motorda, 1. ve 4. silindirler bir ateşleme bobinine ve 2. ve 3. silindirler ise diğer ateşleme bobinine bağlıdır. Ateşleme bobinleri, kontrol ünitesindeki ateşleme çıkış kademeleri tarafından kontrol edilir. Bu ünite, doğru ateşleme bobinini çalıştırmak için krank mili sensöründen Üst Ölü Nokta sinyalini alır.

Tek kıvılcımlı ateşleme bobinli sistemlerde, her silindire primer ve sekonder sargılı bir ateşleme bobini atanır. Bu ateşleme bobinleri genellikle doğrudan bujinin üzerindeki silindir kafasına monte edilir.

Bu bobinler ayrıca terminal 15’teki (voltaj beslemesi artı kutup) primer sargıya ve terminal 1’deki (şasi) kontrol ünitesine bağlıdır. Sekonder sargı, terminal 4’ün çıkışındaki bujiye bağlıdır. Ayrıca bir terminal 4b varsa, bu bağlantı hatalı ateşlemeleri izlemek için kullanılır. Kumanda, elektronik kontrol ünitesi tarafından belirlenen sıraya göre gerçekleşir.

Tek kıvılcımlı bobinin devresi, geleneksel bir ateşleme bobininin devresine karşılık gelir. Buna ek olarak, sekonder akım devresinde kapatma kıvılcımını bastırmak için bir yüksek voltaj diyotu kullanılır. Bu diyot, sekonder sargıdaki kendi kendine endüksiyonun bir sonucu olarak primer sargı açıldığında üretilen istenmeyen kıvılcımı bastırır. Kapatma kıvılcımının sekonder voltajının ateşleme kıvılcımına göre zıt kutuplara sahip olması nedeniyle, bu mümkündür. Diyot bu yönde bloke eder.

Tek kıvılcımlı bobinlerde, sekonder sargının ikinci çıkışı 4b terminali üzerinden şasiye bağlanır. Ateşlemeyi izlemek için, kıvılcım arkı sırasında ateşleme akımı tarafından üretilen voltaj düşüşünü kontrol ünitesi için ölçülen bir değişken olarak gösteren bir ölçüm direnci, şasi hattına takılmıştır.

• Motor çalışmıyor
• Araçta düzensiz ateşleme var
• Zayıf ivmelenme veya güç kaybı
• Motor kontrol ünitesi acil durum moduna geçiyor
• Motor kontrol ışığı yanıyor
• Bir hata kodunun kaydedilmesi

Aşağıdaki kontroller uygulanabilir:

Gözle kontrol

• Ateşleme bobininde mekanik hasar olup olmadığını kontrol edin
• Muhafazada ince çatlaklar veya yalıtım bileşeni sızıntısı olup olmadığını kontrol edin.
• Elektrik kablolarını ve konnektörleri hasar ve oksidasyon açısından kontrol edin.

Multimetre veya osiloskop ile elektriksel kontrol

• Ateşleme bobininin voltaj beslemesini kontrol edin
• Ateşleme distribütöründen, ateşleme veya motor kontrol ünitesinden gelen tetikleme sinyalini kontrol edin
• Yüksek gerilim eğrisinin osiloskop veya ateşleme osiloskopu ile gösterimi

Arıza teşhis cihazı ile kontrol

• Ateşleme sisteminin veya motor kontrolünün hata belleğini okuyun
• Parametreleri okuyun

Ateşleme sistemi üzerindeki tüm test çalışmaları sırasında, osiloskopla yapılan testler sırasında tespit edilen arızaların mutlaka elektronik sistemden kaynaklanan arızalar olmadığı, bunların motordaki mekanik bir sorundan da kaynaklanabileceği unutulmamalıdır. Bu, örneğin bir silindirde sıkıştırma çok düşükse ve osiloskopta görüntülenen ateşleme voltajı diğer silindirlerdeki voltaj kadar yüksek değilse söz konusu olabilir.

• Müşteri, motor kontrol sisteminde işlevsel bir arıza olduğunu bildirdi
• Gösterge panelindeki uyarı bilgileri:

Hata: Motor izleme sistemi.