Işık dağılımı

Kısa hüzmeli far, uzun hüzmeli far ve kırsal yol aydınlatmasında ışık dağılımı konusunda değerli bilgileri ve faydalı ipuçlarını burada bulabilirsiniz.

“Kısa hüzmeli var” ve “uzun hüzmeli far” kavramlarını her sürücü bilir. Modern aydınlatma sistemleri ayrıca ışık dağılımı için daha fazla olanak sunar ve yasal gereklilikler dikkate alınarak yol aydınlatmasından maksimum düzeyde yararlanılır. Bunun hangi püf noktaları ile gerçekleştirildiğini ve örneğin kırsal yol aydınlatması gibi yeni aydınlatma işlevlerinin neler olduğunu buradan okuyabilirsiniz.

Önemli güvenlik uyarısı
Çalışmalarında araç servislerine profesyonel destek sağlamak için, aşağıdaki teknik bilgiler ve uygulamaya yönelik ipuçları HELLA tarafından hazırlanmıştır. Bu web sitesinde sağlanan bilgiler, yalnızca uygun şekilde eğitilmiş uzman personel tarafından kullanılmalıdır.

KISA HÜZMELİ FAR - IŞIK DAĞILIMI: KARŞILAŞTIRMA

Kısa hüzmeli far, araç aydınlatmasının önemli bir parçasıdır ve her araçta zorunludur. Özellikle aracın önündeki yakın alan bölgesindeki yolun güvenli bir şekilde aydınlatılması için kullanılır, ancak bu durumda diğer yol kullanıcılarının gözlerinin kamaştırılmaması gerekir. Bu nedenle, genellikle asimetrik olan ışık yoğunluğu ve dağılımı ile ilgili özel gereksinimler vardır. Kısa hüzme, sürücünün kendi aracının da karanlıkta diğer yol kullanıcıları tarafından net bir şekilde görülebilir olmasını sağlar.

Halojen far - Kısa hüzme

Halojen farlar söz konusu olduğunda, asimetrik ışık bileşeni bölgesindeki ışık dağılımı belirgin bir şekilde 15°’lik bir artışa sahiptir. Bu halen bugüne kadarki en yaygın ışık dağılımını temsil etmektedir. Asimetrik orandaki sürekli artış da bu özelliğin tipik bir örneğidir. Halojen ampulden dolayı ışık rengi beyazımsı sarıdır.

 

Işık dağılımını gösteren yandaki grafikte, dikey “sıfır çizgisinin” (karşıdan gelen trafik) solundaki simetrik ışık bileşeni, kesikli “aydınlık-karanlık sınırının” hemen altında seyretmektedir. Böylece karşıdan gelen trafiğin gözü kamaştırılmaz. Asimetrik ışık dağılımı, kendi yol şeridinizde ve yolun sağ kenarında daha fazla görüş için menzili artırır.

Bi-Xenon far - Kısa hüzme

Bi-Xenon farların kısa hüzmeli ışık dağılımında, asimetrik far bileşeninin daha düz bir şekilde arttığı (12°) görülebilir. Giderek daha fazla sayıdaki farda artış 12° ile 75° arasındadır. Asimetrik ışık bileşeninin yapısı bir “bükülme” gösterir, ancak bu farın arızalı olduğu anlamına gelmez. Bu karakteristik, ilgili ECE regülasyonlarına göre ışık dağılımındaki belirli lüks değerlerinin spesifikasyonlarını aşmamak için, yüksek ışık yoğunluğundan dolayı gereklidir. Xenon sistemi ve buna bağlı olarak daha yüksek Kelvin değeri nedeniyle, ışık rengi beyazımsı mavidir.

 

Gösterilen ışık dağılım grafiğinde simetrik ışık bileşeni, dikey “sıfır çizgisinin” (karşıdan gelen trafik) solunda, kesikli “aydınlık-karanlık sınırının” hemen altında seyretmektedir. Böylece karşıdan gelen trafiğin gözü kamaştırılmaz. Asimetrik ışık dağılımı, kendi yol şeridinizdeki ve yolun kenarındaki menzili artırır.

LED far - Kısa hüzme

LED kısa hüzme ışık dağılımındaki asimetrik ışık bileşeninin artışı, daha önce bahsedilen Bi-Xenon sisteme benzer. Asimetrik ışık bileşeni, yapısında bir “bükülme” gösterir (bkz. ok). Ancak bu, farda bir arıza olduğunu göstermez. Artış, siyah beyaz kılavuz dikmelerinin veya yolun diğer tarafının sınırının daha iyi ve daha erken tespit edilmesine yarar.

 

Grafikte, dikey “sıfır çizgisinin” (karşıdan gelen trafik) solundaki simetrik ışık bileşeni, kesikli “aydınlık-karanlık sınırının” hemen altında seyretmektedir. Böylece karşıdan gelen trafiğin gözü kamaştırılmaz. Bununla birlikte, sol tarafta, ışık dağılımındaki küçük bir asimetrik artış açıkça görülebilmektedir.

UZUN HÜZMELİ FAR VE KIRSAL YOL AYDINLATMASININ IŞIK DAĞILIMI: KARŞILAŞTIRMA

Kısa hüzmeli farın yanı sıra araç aydınlatmasının bir parçası olarak, uzun hüzmeli far da zorunlu tutulmuştur. Kısa hüzmenin aksine, uzun hüzme ile mümkün olan en yüksek yol aydınlatmasını gerçekleştirilir. Bu nedenle, uzun hüzmenin kullanımı, her şeyden önce uzun hüzmenin görünürlüğü ve dolayısıyla daha yüksek hızlarda yapılan sürüşlerde bile güvenliği önemli ölçüde artırdığı, karşıdan gelen trafiğin olmadığı, çok karanlık ve görüşün zayıf olduğu güzergahlarda gerçekleştirilir. Buna ek olarak uzun hüzme, far sinyalini (selektör) devreye sokmak için kullanılır.

Klasik uzun hüzme

Fotoğraflar/test ekranlarında görülebilen uzun hüzme ışık dağılımı, klasik ve bir LED far uzun hüzmesi arasındaki farkları açıkça göstermektedir. Klasik uzun hüzme, merkez işaretinin (küçük kare) etrafında daha noktasal veya oval bir aydınlatmayı tanımlar.

LED far - Uzun hüzme

LED farın uzun hüzmesi ile çok daha geniş bir alan aydınlatılır. Burada da, en yüksek ışık yoğunluğu merkez işaretinin etrafındadır, ancak farın yaydığı daha büyük “ışık miktarı” nedeniyle, ışık daha geniş bir şekilde dağıtılabilmektedir.

LED far - Kara yolu aydınlatması

Bu ışık dağılımı, sadece belirli bir hızdan itibaren etkinleştirilir. Üreticiye bağlı olarak, 50 ila 80 km/s arasındaki bir hız söz konusudur.

 

Sol alandaki aydınlık-karanlık sınırının (grafikte gösterilmiştir) yükseltilmesi, yol şeridinin ve yan alanların aydınlatılmasını iyileştirir. Asimetrik ışık bileşeni 60°’de daha diktir ve “bükülme” çok daha önce görülebilir.

HALOJEN FARLARIN IŞIK MODELLERİ - VW BEETLE: UYGULAMA ÖRNEĞİ

Bu uygulama örneğinde, 1979 model bir “Klasik otomobil” olan VW Beetle 1303 Cabrio yardımıyla H4 halojen farların ölçüm sonuçlarını gösteriyoruz. Işık ayarlarının testi hem analog bir hem de kısa hüzme ve uzun hüzme için dijital/kamera tabanlı bir cihaz aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. 
Araç, ölçüm için düz bir test alanında durmalıdır. Far ayar istasyonlarına ilişkin ülkeye özgü yönetmeliklerin yanı sıra araç üreticisinin spesifikasyonları da dikkate alınmalıdır.

Not

Doğru bir akü ve araç elektrik sistemi beslemesi sağlamak için, şarj cihazını bağlayın.
Farlarda hasar olup olmadığını gözle kontrol edin, arızalı ampulleri çiftler halinde değiştirin.

Analog far ayar cihazı

Ölçüm işlemi, Hella Gutmann Solutions’ın analog far ayar cihazı ile manuel olarak gerçekleştirilir. Ölçüm işlemi, önce sol farın kısa hüzmesi ve uzun hüzmesi için, ardından da sağ far için gerçekleştirilmiştir. 

 

Her iki durumda da, bu halojen H4 farın tipik ışık dağılımlarına sahip kusursuz bir ölçüm sonucu elde edilmiştir (ayrıca yukarıdaki açıklamaya bakınız). Ayarlama gerektiren herhangi bir sapma yoktur.

Dijital far ayar cihazı

Dijital far ayar cihazı ile ölçüm işlemi, Hella Gutmann Solutions’ın kamera tabanlı cihazı ile gerçekleştirilmiştir. Test işleminin akışı, cihaz menüsü aracılığıyla konforlu bir şekilde kontrol edilir. 

 

Ölçümlerin sonucu SEG ekranında görüntülenir. Mevcut durumda, yeşil oklar ışık düzeninde henhangi bir sapma olmaksızın halojen H4 farların kurallara uygun bir far ayarını göstermektedir.

LED FARLARIN IŞIK MODELLERİ - RENAULT MÉGANE: UYGULAMA ÖRNEĞİ

2016 model güncel bir Renault Mégane IV’ün LED far ışık dağılımına ait ölçüm sonuçları örnek olarak verilmiştir. Testi gerçekleştirmeden önce, yine bu durumda da kurallara uygun bir far ayar noktası gereksinimlerine uyulmalıdır. 

 

Bu durumda, ön eğim %1’e ayarlanmalıdır.

Not

Doğru bir akü ve araç elektrik sistemi beslemesi sağlamak için, şarj cihazını bağlayın.
Farlarda hasar olup olmadığını gözle kontrol edin.

Analog far ayar cihazı

Analog cihazı ile yapılan ölçüm, her iki tarafta hem kısa hem de uzun hüzme için, bu LED farların tipik ışık dağılımlarını gösterir. Yukarıda daha ayrıntılı olarak açıklandığı gibi, bu durumda far ayarının düzeltilmesine gerek yoktur.

Dijital far ayar cihazı

Ile ölçüm yapılırken, ölçüm sürecinin kontrolü cihaz menüsü üzerinden konforlu bir şekilde gerçekleştirilir ve her durumda ölçüm sonucu ekranda görüntülenir. Ölçüm işlemi, her defasında aracın bir tarafında olmak üzere, kısa hüzme ve uzun hüzme için yan yana gerçekleştirilir. Bu uygulama örneğinde, far ayar cihazındaki grafik gösterim, yeşil oklarla işaretlenmiş olan kusursuz bir ölçüm sonucunu göstermektedir.