Frenleme sırasında oluşan ince toz: Yeni kaplamalar yardımcı olur
Euro 7 standardı, frenleme sırasında oluşan ince toz emisyonlarını da düzenlemektedir. HELLA, emisyonları azaltma konusunda yenilikçi fren teknolojilerine güvenmektedir.
Günümüzde binek araçlardan kaynaklanan partikül emisyonlarının yaklaşık yüzde 80 ila 85’i lastik ve fren aşınması, yol aşınması ve toz türbülansından oluşmaktadır. Bu nedenle yeni Euro 7 standardı, egzoz gazı emisyonlarının ve lastik aşınmasının yanı sıra frenleme sırasında oluşan ince toz emisyonunu da düzenlemektedir. Buradaki zorluk, uygun test stantlarında farklı araçlar arasında güvenilir karşılaştırmalar yapılmasına olanak tanıyan bir ölçüm stratejisi tanımlamaktır. Yeni sürtünme balatalarının ve özel olarak kaplanmış fren disklerinin geliştirilmesi, partikül emisyonlarında azalma sağlar. Euro 7 standardı, 29 Kasım 2026’dan itibaren yeni tip onaylı binek araçlar için ve 29 Kasım 2027'den itibaren yeni tescil edilen tüm araçlar (M1 sınıfı) için geçerli olacaktır.
Euro 7: Frenleme sırasında partikül madde için sınır değerler
Euro 7 Yönetmeliği'nin Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde (2024/1257) yayınlanmasıyla birlikte, partikül kütlesi için ilgili sınır değerler geçerlidir. İçten yanmalı motora sahip araçlar, hibrit veya yakıt hücreli binek araçlar için bu değer, kilometre başına yedi miligramdır. Saf elektrikli otomobiller, tasarımları nedeniyle daha düşük fren aşınmasına sahiptir. Frenleme enerjisinin geri kazanımı bunda önemli bir rol oynar ve frenlerin üzerine daha az yük biner. Bu nedenle buradaki sınır değer kilometre başına üç miligramdır. 2035 yılından itibaren, Euro 7 yönetmeliklerine göre standartlaştırılmış değerin tüm araç sınıflarında üç mg/km olması gerekmektedir.
Optimum etkileşim: Yenilikçi sürtünme balatası formülasyonları ve kaplama konseptleri, ince toz oluşumunu önlemektedir.
Nasıl kontrol edilecek?
Frenleme yoluyla oluşan partikül emisyonlarını belirlemek için UNECE “Partikül Ölçüm Programları” çalışma grubundan uzmanlar, BM Küresel Teknik Yönetmelik No. 24’ü (GTR 24, Global Technical Regulation) kabul etmiştir. Bu yönetmelik, bağımsız test merkezlerinde ve endüstride gelişimini sürdürmektedir. Ölçümler özel bir fren test standında gerçekleştirilmektedir. Bu stant, gerçek sürüş koşullarını simüle etmekte ve hız, frenleme kuvveti ve sıcaklık gibi çeşitli parametrelerin kontrol edilmesini sağlamaktadır. Bu sırada, Worldwide Harmonized Light Vehicles Test Procedure Brake Cycle / Dünya Çapında Uyumlaştırılmış Hafif Araçlar Test Prosedürü Fren Döngüsü (WLTP Brake Cycle / WLTP Fren Döngüsü) olarak adlandırılan tanımlanmış bir test döngüsünden geçilmektedir. Bu döngü, tipik sürüş durumlarını simüle eden çeşitli frenleme süreçlerini içermektedir. Kontrollü ortam koşulları altında gerçekleştirilen test sırasında, yayılan partiküller ölçülmektedir. Bu sırada hem partikül kütlesi hem de partikül sayısı kaydedilmektedir. 10 (PM10) veya 2.5 (PM 2.5) mikrometre (µm) aerodinamik çap için yüzde 50 ayırma verimliliğine sahip özel bir ölçüm cihazının boyut seçici hava girişinden geçen partiküller, ince toz olarak tanımlanmaktadır (Kaynak: Federal Çevre Dairesi). PM, 1987 tarihli Particulate Matter Standard / Partikül Madde Standardı anlamına gelmektedir.
Test standında yapılan testleri bir kez daha doğrulamak için, gerçek sürüş koşulları altında da ölçümler gerçekleştirilmektedir. Standartlaştırılmış prosedürler, frenlerden kaynaklanan partikül emisyonlarının hassas ve güvenilir bir şekilde ölçülmesini sağlar.
Daha az partikül madde: Özel kaplamalı yenilikçi malzemelerden yapılmış frenler
Bir araç, tehlike durumunda optimum ve konforlu bir şekilde ve mümkün olduğunca çabuk yavaşlamalıdır. Bu sırada kaçınılmaz olarak sürtünme oluşur. Ancak sürtünme sadece ısı üretmekle kalmaz, aynı zamanda sürtünme ortaklarının (bu özellikle fren diskini etkiler) aşınmasına da neden olur; başka bir deyişle: ince toz yayılır. Aslında, filtrasyon uzmanları fren disklerinin etrafına yerleştirilmiş ve fren tozlarını tutmak için tasarlanmış filtre sistemleri sunmuşlardır. Ancak, fren bileşenlerini sürekli geliştirerek ve yeni malzeme bileşimleri kullanarak ince tozları önlemek çok daha faydalıdır. Örneğin, gri pik döküm fren diskleri için yeni kaplama işlemleri, özelleştirilmiş sürtünme balatası karışımları ile birlikte kullanılmaktadır.
HELLA, fren performansı, uzun ömürlülük ve daha düşük ince toz emisyonları arasında optimum bir denge sağlamak için, sürekli olarak yeni sürtünme malzemelerinin ve yüzeylerinin geliştirilmesi üzerinde çalışmaktadır. Burada odak noktası, talep edilen fren performansı için araca özgü gerekliliklerdir, başka bir deyişle: küçük bir araba mı, orta sınıf bir araba mı, bir SUV mu yoksa bir “süper spor araba” mı?
HELLA, 01.10.2024 tarihinde fren bileşenlerinin satışını kendi markası altında gerçekleştirmeye başlamıştır. Resim: FORVIA/HELLA
Elveda, ince toz: HELLA’dan frenler ve daha fazlası
FORVIA HELLA’nın 2023 yılı sonunda HELLA PAGID ortak girişimini devralmasının ardından, 1 Ekim 2024 tarihinde fren bileşenlerinin satışı HELLA markası altında başlamıştır. Örneğin fren pedalı sensörleri (Brake-by-Wire) alanındaki orijinal ekipman uzmanlığının yanı sıra ABS sensörleri ve fren servolarından oluşan kapsamlı IAM ürün yelpazesi, aşınma parçaları ve hidrolik ürün yelpazesiyle, artık frenlerle ilgili tüm konularda bir araya getirilmiştir. Böylece FORVIA HELLA, tam kapsamlı bir fren tedarikçisi haline gelmiştir. HELLA Aftermarket ürün yelpazesinde şu anda yaklaşık 2.300 farklı fren balatası ve 2.500 farklı fren diski bulunmaktadır. HELLA böylece Avrupa araç stoklarının neredeyse yüzde 100’ünü kapsamaktadır. Euro 7 yönetmeliği ile ilgili olarak HELLA, frenleme sırasında mümkün olduğunca az ince toz çıkarmak için yeni ve yenilikçi fren teknolojilerine güvenmektedir.
