System Keyless Go i Keyless Entry

W systemie Passive Entry / Go blokowanie i odblokowywanie pojazdu oraz uruchamianie i wyłączanie silnika realizowane są na zasadzie pasywnej, co oznacza, że w wyposażonych w ten system pojazdach wystarczy, by kierowca miał przy sobie kluczyk bezprzewodowy. Kluczyka nie trzeba szukać ani brać do ręki, a uruchamianie różnych funkcji nie wymaga naciskania żadnych przycisków. Tego rodzaju systemy dostępu i aktywacji uprawnień zwiększają komfort użytkowania i upraszczają dostęp do pojazdu. Jako przykład i podstawa opisu funkcji i komponentów posłuży system samochodu Passat B6. Aby uzyskać szczegółowe informacje na temat systemu zainstalowanego w innym pojeździe, należy się zapoznać z dokumentacją dostarczoną przez producenta tego pojazdu.

Warunkiem korzystania z funkcji Passive Entry / Go jest rozbudowa standardowego zamka centralnego o kilka komponentów systemowych. Należą do nich:

Funkcje systemu Passive Entry / Go w modelu Passat B6 są realizowane przez centralny sterownik systemów komfortu. Tak zwany sterownik funkcji komfortowych znajduje się z prawej strony pod deską rozdzielczą za schowkiem.

Sterownik funkcji komfortowych steruje między innymi następującymi elementami:

• Zamek centralny
• Komfortowe otwieranie i zamykanie szyb bocznych i dachu przesuwnego
• Alarm samochodowy
• System kontroli ciśnienia w oponach
• Immobilizer

Do zadań sterownika należy również monitorowanie i rejestrowanie usterek występujących w systemie. W zależności od regionu kluczyk bezprzewodowy komunikuje się ze sterownikiem w ramach pasm częstotliwości 433 i 315 MHz.

Nadajnik ID to kluczyk bezprzewodowy rozszerzony o spektrum funkcji biernych. Stanowi on połączenie „zwykłego pilota” i nadajnika identyfikacyjnego.

Warunkiem aktywnego odblokowywania i blokowania pojazdu z odległości do 100 m jest ręczne wciśnięcie przycisku na nadajniku ID. Odblokowanie bierne polega na chwyceniu za klamkę drzwi, a zablokowanie pasywne na dotknięciu pola czujnikowego na tej klamce. Ze względów bezpieczeństwa obsługa bierna jest możliwa tylko, gdy nadajnik ID znajduje się w bezpośrednio obok samochodu (ok. 2 m). Nadajnik ID komunikuje się ze sterownikiem bezprzewodowo.

Jest też wyposażony w mechaniczny kluczyk awaryjny, którym można ręcznie otworzyć drzwi kierowcy np. w przypadku wyczerpania baterii kluczyka bezprzewodowego.

W przednich klamkach drzwi zainstalowane są anteny odbiorcze oraz czujniki zbliżeniowe i blokujące, które rozpoznają, otwierają i zamykają samochód. W tylnych klamkach drzwi znajdują się tylko czujniki służące do rozpoznawania, otwierania i zamykania pojazdu.

Czujniki zbliżeniowe są czujnikami pojemnościowymi. Gdy ręka kierowcy znajdzie się w zasięgu czujników zbliżeniowych, zostaje rozpoznana przez czujniki pojemnościowe, po czym do sterownika funkcji komfortowych wysyłany jest odpowiedni sygnał.

Oprócz anten w klamkach drzwi, na zewnątrz i we wnętrzu pojazdu zainstalowane są dodatkowe anteny. Należy do nich znajdująca się na zewnątrz antena tylna. Antena jest wbudowana w tylny zderzak i odpowiada za odbiór sygnałów w strefie tyłu pojazdu.

We wnętrzu pojazdu znajdują się anteny: kabinowa, bagażnikowa oraz półki tylnej.

Anteny zainstalowane we wnętrzu, bagażniku i z tyłu składają się z kondensatorowych cewek ferrytowych i stanowią szeregowe obwody rezonansowe. Antena półki tylnej jest elastyczną płytką elektroniczną z przewodnikiem pętlowym wytwarzającym pole.

Zbliżenie się użytkownika z uprawnionym nadajnikiem ID do pojazdu i wejście w strefę odbioru czujników zbliżeniowych powoduje „obudzenie” układu. Zostaje nawiązane połączenie bezprzewodowe przy użyciu anten w klamkach drzwi i nadajnika ID. Na podstawie kontroli ważności „klucza” elektronicznego / logicznego zostają sprawdzone uprawnienia nadajnika ID do obsługi pojazdu. Jeżeli nadajnik ID zostanie rozpoznany przez sterownik jako prawidłowy, zostaje uaktywniony zamek centralny i pojazd jest otwierany. Zależnie od sposobu kodowania możliwe jest otwieranie jednych lub wszystkich drzwi pojazdu. Cała ta czynność, od momentu aktywacji czujników pojemnościowych w klamce drzwi do momentu odblokowania pojazdu, trwa ok. 50  –  60 ms.

Gdy pojazd nie jest używany przez dłuższy czas, na przykład podczas urlopu, czujniki zbliżeniowe w drzwiach pasażera i drzwiach są wyłączane w celu redukcji zużycia prądu.

W celu ponownego uaktywnienia czujników musi wystąpić jedno z następujących zdarzeń:

• Rozpoznanie nadajnika ID przez drzwi kierowcy lub bagażnik.
• Aktywne odblokowanie pojazdu przy użyciu kluczyka bezprzewodowego.
• Mechaniczne odblokowanie pojazdu kluczykiem awaryjnym.
• Funkcja komfortowego otwierania nie jest dostępna w trybach otwierania biernego.

W tym modelu pojazdu dostępne są dwie możliwości uruchamiania silnika: przy użyciu nadajnika ID lub przy użyciu włącznika zapłonu (przycisk Start). Passat dysponuje stacyjką, do której można wsuwać zarówno nadajnik ID, jak i włącznik zapłonu. Jej sposób działania jest podobny do standardowej stacyjki. Jeżeli używany jest włącznik zapłonu, może ciągle pozostawać w stacyjce. Uruchomienie silnika wymaga tylko wykrycia obecności prawidłowego nadajnika ID we wnętrzu pojazdu. Ten rodzaj stacyjki różni się od standardowej stacyjki tym, że nie wymaga obracania kliuczyka, lecz tylko wsunięcia do stacyjki nadajnika ID lub włącznika zapłonu.

Dostępne są następujące pozycje:

• Pozycja 1 = styk S włączony (włącza się radio)
• Pozycja 2 = zacisk 15 włączony
• Pozycja 3 = włącznik zapłonu / nadajnik ID ustawia się automatycznie w tej pozycji po uruchomieniu silnika (zacisk 15 - jazda)
• Pozycja 4 = uruchomienie silnika (zacisk 50)

W celu uruchomienia silnika należy wcisnąć włącznik zapłonu / nadajnik ID do pozycji 4. Gdy silnik zacznie pracować, zwolnić włącznik zapłonu / nadajnik ID.

W pojazdach z manualną skrzynią biegów silnik można uruchomić tylko po wciśnięciu pedału sprzęgła. W pojazdach z automatyczną skrzynią biegów należy wcisnąć pedał hamulca. Funkcja aktywacji świec żarowych działa w pojazdach z silnikami wysokoprężnymi podobnie jak w pojazdach ze zwykłą stacyjką. Po włączeniu zapłonu należy przed uruchomieniem silnika zaczekać, aż zgaśnie lampka kontrolna świec żarowych. Dopiero wtedy należy wcisnąć włącznik zapłonu / nadajnik ID do pozycji rozruchu silnika.

W celu wyłączenia silnika ponownie wcisnąć włącznik zapłonu / nadajnik ID do końca do stacyjki. Po zwolnieniu włącznik względnie nadajnik ID automatycznie przechodzi w położenie „zapłon włączony”. Jego wycofanie w kolejne najbliższe położenie powoduje wyłącznie zapłonu. Kolejną różnicą między nadajnikiem ID a włącznikiem zapłonu jest fakt, że nadajnik ID można po prostu wyjąć ze stacyjki, podczas gdy włącznik zapłonu jest zablokowany i można go wyjąć dopiero po zwolnieniu blokady. W tym celu pociągnąć włącznik zapłonu do oporu w stacyjce. Wcisnąć przycisk odblokowujący na dolnej stronie włącznika i wyjąć go.

Możliwe jest aktywne blokowanie i odblokowywanie pojazdu przy użyciu kluczyka bezprzewodowego oraz bierne blokowanie i odblokowywanie pojazdu przez dotykanie czujnika blokującego w klamce drzwi. W tym celu uprawniony nadajnik ID musi znajdować się na zewnątrz pojazdu w jego pobliżu. Jednokrotne dotknięcie czujnika blokującego powoduje zablokowanie pojazdu i aktywację funkcji „Safe”. Dwukrotne dotknięcie czujnika blokującego powoduje zablokowanie pojazdu bez aktywacji funkcji „Safe”. Możliwe jest również komfortowe zamykanie pojazdu polegające na jego biernym blokowaniu. W tym celu należy dotykać czujnika blokującego przez ponad dwie sekundy. System jest też wyposażony w funkcję blokady bezpieczeństwa. Oznacza to, że jeżeli w ciągu 30 sekund od odblokowania pojazdu nie zostały otwarte żadne drzwi ani pokrywa bagażnika, pojazd zablokuje się znów samoczynnie.

W skomplikowanych układach stosowanych w dzisiejszych pojazdach diagnostyka usterek może być bardzo pracochłonna. Dotyczy to zarówno elektroniki, jak i mechaniki. Również błędy użytkowników w trakcie obsługi układów Passive Entry / Go mogą jednak stwarzać wrażenie, że układy nie działają prawidłowo. Ważne jest z tego względu dokładne przestrzeganie instrukcji obsługi i wskazówek producentów.

Ze względu na budowę układu i zsieciowanie sterowników przez magistralę CAN diagnostyka jest niemożliwa bez użycia odpowiedniego testera diagnostycznego i dokumentacji producenta, takiej jak instrukcje naprawcze, schematy elektryczne i opisy systemów. W omawianym przez nas przykładowym modelu Passat B6 odblokowanie elektronicznej blokady kierownicy wymaga odblokowania trzech niezależnych od siebie sterowników i stacyjki.

Ten "redundantny" sposób realizacji funkcji spełnia wysokie wymogi bezpieczeństwa. Coraz bardziej pracochłonna staje się też wymiana uszkodzonych sterowników. W modelu Passat sterowniki (np. sterownik funkcji komfortowych, sterownik silnika) należące do immobilizera można adaptować tylko online. Z tego powodu konieczna jest wizyta w autoryzowanym warsztacie, nawet po prawidłowym przeprowadzeniu diagnostyki.