Uszkodzona turbosprężarka: dlaczego przyczyną może być filtr DPF
W warsztatach samochodowych obsługujących samochody osobowe i pojazdy użytkowe wymiana uszkodzonej turbosprężarki należy do codzienności. Jedną z przyczyn uszkodzenia może być zatkany filtr cząstek stałych.
Uszkodzenie turbosprężarki może mieć wiele różnych przyczyn. Często problemem nie jest sama turbina, ale bardziej awarie lub uszkodzenia urządzeń peryferyjnych. Również wiek i przebieg samochodu niekoniecznie mają wpływ na sprawność turbosprężarki. Pokażemy ciekawy przykład.
Awaria: od usterki do całkowitego uszkodzenia turbosprężarki
Każdy mechanik wie, że uszkodzenie turbosprężarki może być spowodowane inną usterką. Sama wymiana uszkodzonej turbosprężarki często nie załatwia sprawy. W takim przypadku po kilku tygodniach klient warsztatu pojawi się ponownie z tym samym problemem. Wolfram Kotte, szkoleniowiec i Key Account Manager w firmie BE TURBO opisuje przypadek samochodu Hyundai H1 z 2.5-litrowym silnikiem CRDi. Po przejechaniu zaledwie 5000 km padła również nowa turbina. Uszkodzenie polegało na zdeformowaniu wirnika kompresji, starciu obudowy i zużyciu podkładki oporowej. W przypadku tego typu uszkodzeń często dochodzi również do pęknięcia wałka turbiny, mówi Kotte.
Przesunięcie osiowe wałka spowodowało wepchnięcie wirnika do obudowy i wirnik ocierał na całym obwodzie o obudowę. Zdjęcie: BE TURBO
Przyczyna: zatkany filtr cząstek stałych
„W omawianym przypadku przyczyną było przesunięcie osiowe wałka spowodowane nadmiernym przeciwciśnieniem spalin. Nadciśnienie powstało w wyniku zatkania filtra DPF” – tłumaczy Kotte. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że do przesunięcia wałka wirnika turbosprężarki wystarczy ciśnienie na poziomie 0,3 bara. Powoduje to przeciążenie i starcie podkładki oporowej oraz zmniejszenie szczeliny między obudową sprężarki a wirnikiem, skutek czego wirnik zaczyna ocierać o obudowę. Gwałtowne hamowanie może spowodować nawet pęknięcie wałka turbiny. Zatem jeśli wzrośnie przeciwciśnienie spalin, należy wyczyścić lub wymienić filtr DPF. Sama wymiana turbosprężarki nie rozwiąże problemu.
Powierzchnia klinowa (oparcie) pierścienia oporowego została starta na całym obwodzie, wskutek czego wałek turbiny został wepchnięty do obudowy turbiny. Z prawej strony widać dopływ oleju. W wyniku wysokiej temperatury otwór został zapchany nagarem i doszło do przerwania dopływu oleju, co znacznie przyspieszyło zużycie. Zdjęcie: BE TURBO
Diagnostyka błędu
Silnik w Hyundaiu H1 (rocznik 2008) nie był jeszcze monitorowany przez czujniki. Z tego powodu niektórych wartości w H1 i w podobnych modelach nie można odczytać za pomocą OBD, w tym również przeciwciśnienia spalin. Można je zmierzyć jedynie ręcznie manometrem. „Do zamontowania miernika można użyć w tym samochodzie otworu sondy lambda. Należy zdjąć sondę i założyć adapter na wąż. Można również wywiercić otwór pomiarowy, a następnie włożyć tam adapter na manometr” – wyjaśnia Kotte. W samochodach z katalizatorem SCR manometr można również zamontować na czujniku różnicy ciśnienia. Omawiany Hyundai ma jednak jeszcze katalizator utleniający. Jak mówi Kotte, zmierzone wartości nie mogą przekraczać 0,3 bara podczas jazdy próbnej.
Szeroka wiedza
Należy pamiętać, że może istnieć wiele przyczyn uszkodzenia turbosprężarki. Przyczyną uszkodzenia mogą być na przykład problemy z odpowietrznikiem silnika, czujnikami lub przewodami sterującymi. Może to być również zabrudzony lub zbyt stary olej silnikowy. „Turbosprężarki są połączone z innymi urządzeniami, z układem dolotowym i wydechowym. Wpływ na nią ma wiele różnych czynników. Dlatego do ustalenia przyczyny uszkodzenia niezbędna jest spora wiedza” – mówi Kotte.
