Automatyczne skrzynie biegów są modne.

Pytanie, czy zakupić nowy samochód z automatyczną czy manualną skrzynią biegów, ociera się już niemal o filozofię. Przez wiele lat utrzymywała się fama, że skrzynie manualne są przeznaczone raczej dla kierowców, którzy preferują jazdę szybką i sportową - podczas gdy do automatycznej skrzyni biegów przylgnął szkodliwy stereotyp spowodowany wolniejszą jazdą i wyższym zużyciem paliwa. Są to uprzedzenia, których jednak nie da się dalej zachować z uwagi na ogromny postęp techniczny. W związku z tym liczba nowych rejestracji pojazdów z automatycznymi skrzyniami biegów w Niemczech stale rośnie. Podczas gdy w 2000 r. tylko 20% pojazdów w Niemczech było wyposażonych w automatyczne skrzynie biegów, dziś co drugi zarejestrowany nowy samochód ma taką przekładnię na pokładzie - a tendencja ta wzrasta, zwłaszcza dzięki rosnącej liczbie pojazdów elektrycznych. Jednak występują różne automatyczne skrzynie biegów! Przedstawiamy różne rozwiązania, wyjaśniając ich wady i zalety.

Zautomatyzowana skrzynia biegów

Skrzynia ta jest skonstruowana jako przekładnia manualna, ma jednak zautomatyzowane procesy wysprzęglania i zmiany biegów. Ponadto w systemie tym jest zintegrowany siłownik przełączania biegów i siłownik sprzęgła, który zastępuje pedał sprzęgła. Odpowiednie zmiany biegów są monitorowane i sterowane elektronicznie. Poważną wadą są powstające przerwy w przekazywaniu siły napędowej, które powodują nieprzyjemne i niekomfortowe „szarpnięcia“, oraz gorsze przyspieszenia, szczególnie w pojazdach ze słabszymi silnikami. Jednak koszty i nadmierne zużycie paliwa są ograniczone.

Bezstopniowa skrzynia biegów (CVT)

W przypadku tego typu skrzyni, przełożenie zmienia się płynnie, bez przełączania biegów. W skrzyni tej są zainstalowane dwa ruchome, stożkowe koła pasowe, które są połączone pasem klinowym lub metalowym pasem o wielu ogniwach. Przełożenie między kołami pasowymi zmienia się w zależności od prędkości obrotowej skrzyni biegów i tym samym zmienia się prędkość na osi napędowej. Umożliwia to przyspieszanie bez szarpnięć i optymalne dostosowanie prędkości obrotowej silnika do stylu jazdy. Wadą jest jednak szum towarzyszący przyspieszaniu - wycie silnika może być dość nieprzyjemne. Bezstopniowa skrzynia CVT (Continuously Variable Transmission) jest stosowana od dłuższego czasu w skuterach i rzadziej w samochodach osobowych.

Klasyczny automat

Najbardziej znanym automatem jest klasyczna skrzynia biegów z przekładnią hydrokinetyczną. W tym przypadku między silnikiem a skrzynią pracuje hydrauliczny konwerter momentu obrotowego (sprzęgło hydrauliczne), który zapewnia wysoki poziom komfortu podczas ruszania i zmiany przełożeń. Nowoczesna skrzynia biegów z przekładnią hydrokinetyczną jest bardziej przyjemna akustycznie, ponieważ prędkość obrotowa jest utrzymywana stosunkowo niska i nawet przy dużym przyspieszeniu nie pozostaje długo na wysokim poziomie. Wadą w porównaniu z przekładniami manualnymi jest nieco większe zużycie paliwa przez pojazd. Ponadto zapotrzebowanie na miejsce jest stosunkowo duże. Ten typ skrzyni biegów jest bardzo rozpowszechniony w USA (manualne skrzynie zawsze odgrywały tam podrzędną rolę).

Dwusprzęgłowa skrzynia biegów (nazywana również skrzynią z bezpośrednim wyborem przełożenia)

Przekładnia ta łączy w sobie zalety ręcznej i automatycznej skrzyni biegów. Zapewniają to dwie manualne skrzynie biegów, jedna obsługuje biegi parzyste a druga jest odpowiedzialna za kontrolę biegów nieparzystych. Każda z nich ma sprzęgło, które przenosi odpowiednie przełożenie na koła napędowe. Przy każdej zmianie biegów jedno sprzęgło otwiera się, podczas gdy drugie się zamyka. Ponieważ zmiana biegów odbywa się bez przerywania przekazywania siły napędowej, skrzynia dwusprzęgłowa pozwala osiągać bardzo dobre przyspieszenia, które nie odbiegają od ręcznej zmiany biegów. Możliwe jest również przejście na półręczną zmianę biegów, np. za pomocą łopatek przy kierownicy. Zapotrzebowanie na miejsce dla skrzyni biegów jest niewielkie, a zużycie paliwa jest tak samo niskie, jak w przypadku przekładni manualnej. Wadą jest mechaniczne zużycie sprzęgieł, duży ciężar skrzyni i zazwyczaj wyższa dopłata. Ten typ skrzyni jest obecnie używany przez wielu producentów pojazdów pod różnymi nazwami. Na przykład w Audi jako S-tronic, w Mercedesie jako DCT a w Volkswagenie jako DSG.

Źródła zdjęć

gettyimages #890205628 / loraks

gettyimages #178762749 / Bizhan33