Lichtverdeling dimlicht
Hier vindt u waardevolle kennis en nuttige tips op het gebied van lichtverdeling met dimlicht, grootlicht en landwegverlichting.
Belangrijke veiligheidsinstructie
De volgende technische informatie en praktische tips zijn door HELLA ontwikkeld om autogarages bij hun werkzaamheden professioneel te ondersteunen. De op deze website beschikbare informatie mag alleen worden gebruikt door vakmensen die in de desbetreffende materie zijn opgeleid.
Het dimlicht is een belangrijk onderdeel van de voertuigverlichting en wettelijk verplicht voor elk voertuig. Het dimlicht is vooral bedoeld om de weg in de directe omgeving aan de voorzijde van het voertuig veilig te verlichten, zonder daarbij andere weggebruikers te verblinden. Daarom worden er speciale eisen gesteld aan de lichtsterkte en de lichtverdeling, die normaal gesproken asymmetrisch is. Het dimlicht zorgt er tevens voor dat het voertuig zelf voor andere weggebruikers in het donker goed zichtbaar is.
Bij halogeenkoplampen vertoont de lichtverdeling in het gebied van het asymmetrische lichtaandeel een aanzienlijke toename van 15°. Dit is tot op heden de meest gebruikte lichtverdeling. De voortdurende toename van het asymmetrische aandeel is ook kenmerkend voor deze eigenschap. Omdat het hier om een halogeenlamp gaat, is de lichtkleur witachtig geel.
De afbeelding hiernaast geeft de lichtverdeling schematisch weer. Duidelijk is te zien dat het symmetrische lichtaandeel links van de verticale nullijn (tegenliggers) precies onder de gestippelde licht-donkergrens loopt. Dit houdt in dat de tegenliggers niet verblind worden. Voor meer zicht op de eigen rijbaan en de rechterberm wordt het bereik door de asymmetrische lichtverdeling vergroot.
De dimlichtverdeling van bi-xenonkoplampen vertoont een vlakkere toename (12°) in de asymmetrische lichtcomponent. Bij steeds meer koplampen ligt de stijging tussen de 12° en 75°. Het asymmetrische lichtaandeel vertoont een “knik”. Dit is echter geen defect in de koplamp. Door de hoge lichtintensiteit is deze eigenschap noodzakelijk om bepaalde voorgeschreven lux-waarden in de lichtverdeling volgens de desbetreffende ECE-regelgeving niet te overschrijden. De lichtkleur is vanwege het xenonsysteem en de daarmee verbonden hogere kelvin-waarde witachtig blauw.
In de afbeelding hiernaast loopt het symmetrische lichtaandeel links van de verticale "nullijn" (tegenliggers) precies onder de gestippelde licht-donkergrens. Dit houdt in dat de tegenliggers niet verblind worden. De asymmetrische lichtverdeling zorgt voor meer zicht op de eigen rijbaan en de berm.
De stijging van het asymmetrische lichtaandeel lijkt bij deze LED-dimlichtverdeling op het hiervoor getoonde bi-xenonsysteem. Ook het symmetrische lichtaandeel vertoont hier een “knik” (zie pijl). Dit duidt echter niet op een defect in de koplamp. De stijging is bedoeld om de zwart-witte reflectorpaaltjes resp. de begrenzing van de andere kant van de straat beter en vroeger te herkennen.
In de grafiek loopt het symmetrische lichtaandeel links van de verticale nullijn (tegenliggers) precies onder de gestippelde licht-donkergrens. Dit houdt in dat de tegenliggers niet verblind worden. Aan de linkerkant is slechts een kleine asymmetrische stijging van de lichtverdeling te zien.
Naast het dimlicht is ook het grootlicht als onderdeel van de voertuigverlichting verplicht. In tegenstelling tot dimlicht zorgt grootlicht voor een maximale verlichting van de rijbaan. Grootlicht wordt vooral gebruikt op zeer donkere wegen met slecht zicht en zonder tegenliggers. Daarbij zorgt het grootlicht voor meer zicht en dus meer veiligheid bij hogere snelheden. Daarnaast wordt het grootlicht ook gebruikt als lichtsignaal.
De op de foto’s/testschermen zichtbare verdeling van het grootlicht toont duidelijk de verschillen tussen het klassieke grootlicht en het grootlicht dat afkomstig is van een LED-koplamp. De klassieke grootlichtbundel beschrijft een meer selectieve of ovale verlichting rond het centrale merk (klein vierkantje).
Het grootlicht van de LED-koplamp verlicht een veel groter gebied. Ook hier ligt de hoogste lichtintensiteit in het midden, maar vanwege de grotere lichthoeveelheid die door de koplamp kan worden uitgestraald, kan het licht over een groter oppervlak verdeeld worden.
Deze lichtverdeling wordt pas vanaf een bepaalde snelheid geactiveerd. Afhankelijk van de fabrikant ligt dit bij een snelheid tussen de 50 en 80 km/h.
Door een verhoging van de licht-donkergrens (in de afbeelding weergegeven) aan de linkerkant verbetert de verlichting van de rijbaan en de bermen. Het asymmetrische lichtaandeel is met 60° steiler en de knik is veel vroeger te herkennen.
In dit praktische voorbeeld tonen we de meetresultaten van H4 halogeen koplampen met een "Classic Cars" VW Kever 1303 Cabriolet gebouwd in 1979. De lichtinstellingen zijn getest met behulp van zowel een analoge SEG IV als een digitale/cameragebaseerde SEG V voor dimlicht en grootlicht.
Het voertuig wordt voor de meting op een vlak testoppervlak geplaatst. De landspecifieke specificaties voor de afstelposities van de koplichten en de specificaties van de voertuigfabrikant moeten in acht worden genomen.
Sluit de oplader aan om ervoor te zorgen dat de batterij en de spanning aan boord correct zijn.
Voer een visuele controle uit op schade aan de koplamp, vervang defecte lampen per paar.
De meting met de analoge SEG IV-koplampafstelapparaat van Hella Gutmann Solutions wordt handmatig uitgevoerd. De meting werd eerst uitgevoerd voor het dimlicht en het grootlicht van de linker koplamp en vervolgens voor het bijbehorende rechter koplicht.
In beide gevallen wordt een perfect meetresultaat verkregen met de typische lichtverdeling van deze halogeen H4-koplamp (zie ook de versie hierboven). Er zijn geen afwijkingen die aanpassing vereisen.
De meting met de digitale koplamp wordt uitgevoerd met de cameragestuurde SEG V van Hella Gutmann Solutions. De testprocedure wordt comfortabel geregeld via het menu van het apparaat.
Het resultaat van de metingen wordt weergegeven op het display van de SEG. In dit geval geven de groene pijlen aan dat de halogeen H4-koplampen goed zijn afgesteld zonder afwijkingen in het lichtpatroon.
De meetresultaten van de lichtverdeling van de LED-koplamp van een huidig Renault Mégane IV modeljaar 2016 zijn voorbeeldig. Alvorens de test uit te voeren, moeten ook in dit geval de voorschriften voor een juiste afstelpositie van de koplamp in acht worden genomen.
In dit geval moet de hellingshoek worden ingesteld op 1%.
Sluit de lader aan om te zorgen voor de juiste accuspanning.
Voer een visuele controle uit op schade aan de koplamp.
Meting met de analoge SEG IV toont de typische lichtverdeling voor deze LED-koplamp voor zowel dim- als grootlicht aan beide zijden. Zoals hierboven meer in detail beschreven, is een correctie van de koplampinstelling in dit geval niet nodig.
Bij metingen met de SEG V wordt de meetvolgorde comfortabel via het instrumentmenu geregeld, het meetresultaat wordt altijd op het display weergegeven. De meting wordt pagina per pagina uitgevoerd voor het dimlicht en het grootlicht. In dit toepassingsvoorbeeld toont het grafische display op het koplampafstelapparaat een perfect meetresultaat, aangegeven door de groene pijlen.
Helemaal niet nuttig
Zeer nuttig