AIRBAG - OPBOUW & WERKING

Hier vindt u nuttige kennis en belangrijke tips over airbagsystemen in voertuigen.

Passieve veiligheidssystemen hebben als taak de passagiers in geval van een ongeval de best mogelijke bescherming te bieden. Airbags die tegenwoordig in de meest uiteenlopende varianten op de markt zijn, behoren inmiddels bij alle voertuigklassen tot de standaarduitrusting. Op deze pagina kunt u nalezen uit welke componenten een modern veiligheidssysteem bestaat en hoe airbags en gordelspanners de autobestuurder bij ongevallen tegen letsel beschermen. Deze informatie is aangevuld met belangrijke instructies voor de foutopsporing op passieve veiligheidssystemen.

Belangrijke veiligheidsinstructie
De volgende technische informatie en praktische tips zijn door HELLA ontwikkeld om autogarages bij hun werkzaamheden professioneel te ondersteunen. De op deze website beschikbare informatie mag alleen worden gebruikt door vakmensen die in de desbetreffende materie zijn opgeleid.

 

AIRBAGSYSTEEM SRS: BASISPRINCIPES

In dit hoofdstuk gaat in op het airbagsysteem. We lichten de afzonderlijke onderdelen, hun taken, het activeringsproces en mogelijke stappen voor de foutopsporing toe. Sinds de invoering van airbagsystemen is de techniek ervan de laatste jaren razendsnel verder ontwikkeld. Om deze reden beschrijven wij de onderdelen en processen slechts in algemene zin.

 

Voor specifiekere gegevens over de systemen in bepaalde voertuigen dient u in ieder geval de informatie van de voertuigfabrikant te raadplegen. Onderhouds- en diagnosewerkzaamheden mogen uitsluitend door ter zake kundig, opgeleid personeel worden uitgevoerd.

 

Hierbij moeten alle wet- en regelgeving in acht worden genomen. In de jaren '60 van ontstonden de eerste ideeën voor een airbagsysteem. Een groot obstakel vormde destijds de beschikbare tijd waarin de luchtzak moest worden opgeblazen. Aanvankelijk werd geprobeerd dit probleem met perslucht op te lossen, echter zonder succes. In het begin van de jaren '70 lukte het om met behulp van pyrotechnische processen om de luchtzak in de voorgeschreven tijd op te blazen.

 

De eerste airbagsystemen werden halverwege de jaren '70 en begin jaren '80 in luxe voertuigen ingebouwd. Eind jaren '80 werd de passagiersairbag geïntroduceerd, waarna stap voor stap verdere varianten volgende, zoals de hoofd- en zijairbags. Tegenwoordig behoren airbagsystemen in motorvoertuigen tot de standaarduitrusting.

WERKING VAN AIRBAGS: ONDERDELEN

Moderne regelapparaten bevatten informatie die tijdens diverse crashtests zijn verkregen. Deze maken het mogelijk om een ongeval naar 'botsingszwaarte' in te delen.

 

Hierbij worden de volgende gradaties onderscheiden:

  • Botsingszwaarte 0 = licht ongeval, er worden geen airbags geactiveerd
  • Botsingszwaarte 1 = middelzwaar ongeval, mogelijk wordt de eerste trap van airbags geactiveerd
  • Botsingszwaarte 2 = zwaar ongeval, de eerste trap van airbags wordt geactiveerd
  • Botsingszwaarte 3 = zeer zwaar ongeval, de eerste en tweede trap van airbags worden geactiveerd

 

Behalve met de 'botsingszwaarte' houdt het regelapparaat voor de activeringsstrategie ook nog rekening met informatie over de richting van de botsing (inwerking van de kracht), bijvoorbeeld 0° of 30°, alsmede met het type ongeval. Verder wordt rekening gehouden met het feit of de inzittenden wel of niet hun gordel droegen.

Een andere mogelijke opbouw voor bewegingssensoren is het gebruik van een siliconenmassa. Als kracht wordt toegepast, wordt de siliconenmassa in de sensor in beweging gebracht. Door de manier waarop de massa in de sensor is opgehangen, treedt er een verandering van de elektrische capaciteit op, wat dienst als informatie voor het regelapparaat.

 

Vanwege de snelheid van deze sensoren worden ze ingezet om bij aanrijdingen van opzij het regelapparaat zo snel mogelijk van informatie te kunnen voorzien.

 

Er worden ook druksensoren toegepast. Deze worden in de portieren ingebouwd en reageren bij een ongeval op de drukverandering binnen in de portieren. Bij voertuigen waarbij deze druksensoren worden gebruikt, is het zeer belangrijk dat de portierafdichtingsfolies na een demontage weer correct worden gemonteerd. Als er vanwege een onjuist gemonteerde portierafdichtingsfolie bij een ongeval drukverlies optreedt, kan de werking van de druksensoren hierdoor worden verslechterd.

 

Bij de montage van de botssensoren moet altijd worden gelet op de inbouwrichting, die door een pijl op de sensor is aangegeven. De activeringsdrempel ligt bij een acceleratie van ca. 3 - 5 g. Om veiligheidsredenen moeten ter voorkoming van een ongewenste activering altijd twee onafhankelijk werkende sensoren de informatie voor het activeren van de airbag of airbags verzenden. Als veiligheidssensor dient de Safing-sensor.

OPBOUW VAN EEN AIRBAG: OPBOUW

De bestuurdersairbag bestaat uit een luchtzak met een volume van ongeveer 67 liter, de luchtzakhouder, de generator op de generatordrager en de airbagafdekking (stuurwielafdekking). In geval van een ongeval wordt door het regelapparaat de generator geactiveerd. Daarbij wordt door een ontstekingsstroom een dunne draad verhit, die het ontstekingspatroon ontsteekt.

 

Het gas in het patroon explodeert niet, maar wordt verbrand. Het drijfgas bestaat uit natriumacide. Het gas dat tijdens de verbranding ontstaat, zet uit en reageert met de oxidator (een middel dat zuurstof afgeeft, bijvoorbeeld koper- of ijzeroxide). Hierdoor ontstaat vrijwel puur stikstof waarmee de luchtzak wordt gevuld. Vanwege de giftigheid van natriumacide worden ook andere, acidevrije vaste brandstoffen als drijfgas gebruikt. Deze produceren niet alleen stikstof, maar ook kooldioxide (ca. 20%) en waterdamp (ca. 25%). Het drijfgas bevindt zich doorgaans in tabletvorm, luchtdicht verpakt in de verbrandingsruimte.

Welk gas wordt gebruikt, hangt af van de grootte van de luchtzak en de gewenste openingssnelheid. Door de chemische reactie na de ontsteking treden in de verbrandingsruimte temperaturen van 700 °C op. Het optredende gas stroomt met een druk van ca. 120 bar door een filterzeef. Hierdoor vindt een afkoeling plaats om ervoor te zorgen dat de temperatuur bij de uitlaat minder dan 80 °C bedraagt en de inzittenden geen gevaar lopen. Het geluid is vergelijkbaar met een geweerschot. Het duurt ongeveer 30 ms totdat de luchtzak volledig gevuld is. Bij nieuwere systemen worden tweetraps gasgeneratoren toegepast. Het regelapparaat ontsteekt beide ontstekingspatronen na elkaar aan, afhankelijk van de zwaarte van het ongeval. Hoe korter het interval tussen de ontstekingen, hoe sneller de luchtzak wordt gevuld. In alle gevallen worden beide gasgeneratoren ontstoken om de inzittenden van het voertuig veilig uit het verongelukte voertuig te kunnen redden.

 

Bij passagiers- of zijairbags worden hybride generatoren toegepast. Bij dit type generatoren wordt naast het verbrandingsgas ook nog een tweede gasbron gebruikt. In een druktank bevindt zich een gasmengsel van 96% argon en 4% helium met een druk van ca. 220 bar. De druktank is afgesloten door middel van een membraan. In geval van activering wordt door het drijfgas een zuiger in beweging gebracht. Deze slaat het membraan door, zodat het gas uit de tank kan stromen. Het tijdens de verbranding optredende gas wordt met het gas uit de druktank vermengd, waardoor de uittreetemperatuur ongeveer 56 °C bedraagt. De passagiersairbag heeft een volume van ca. 140 l en is in ca. 35 ms volledig gevuld.

Bij de zijairbags (thoraxbag) is het proces vergelijkbaar, maar is vanwege de ontbrekende vervormingswegen (kreukzone) een veel snellere ontsteking van de gasgeneratoren en vulling van de luchtzakken nodig. Bij een aanrijding van opzij met een snelheid van circa 50 km/h, moet na ongeveer 7 ms een ontsteking van de generatoren hebben plaatsgevonden en moet na 22 ms de luchtzak volledig gevuld zijn. De zijairbags zijn in de portierbekleding of de stoelleuning ingebouwd. Bij de hoofdairbags wordt een onderverdeling gemaakt tussen airbags met een opblaasbare buisvormige structuur en airbags met een opblaasbaar gordijn. De opblaasbare buisvormige structuur was het eerste type hoofdairbag. De airbag zag eruit als een 'worst' die zich vanachter de dakbekleding over de voorportieren ontvouwde. Het opblaasbare gordijn strekt zich uit over de gehele bovenzijde van het voertuig. De airbag wordt in het dakframe boven de portieren ingebouwd.

Gordelkrachtbegrenzer

Gordelkrachtbegrenzers zijn adaptieve gordelautomaten waarbij, net als bij de airbag, met behulp van een gasgenerator een omschakeling tussen een hoog en laag krachtniveau plaatsvindt.

 

Door de optimale afstemming tussen gordelspanner en airbag wordt de kinetische energie van de inzittenden langzaam over de gehele duur van het ongeval afgebouwd en de belastingen gereduceerd.

TEST- EN DIAGNOSEWERKZAAMHEDEN OP HET AIRBAGSYSTEEM: FOUTOPSPORING

Werkzaamheden aan het airbagsysteem mogen uitsluitend door gespecialiseerd vakpersoneel worden uitgevoerd.

 

Hierbij dienen alle wettelijke voorschriften en de voorschriften van de fabrikant in acht te worden genomen. Hetzelfde geldt bij de afvoer van geactiveerde of oude airbags. Het wordt aangeraden waar mogelijk alle medewerkers van de werkplaats over dit onderwerp te trainen, aangezien veel werkzaamheden - die niet altijd direct met airbags in verband staan - vereisen dat de airbag of gordelspanner wordt uitgebouwd. Bijvoorbeeld bij werkzaamheden aan het dashboard.

 

Net als bij de diagnose en foutopsporing bij andere systemen, dient ook hier met een visuele inspectie te worden begonnen. Hierbij dienen alle zichtbare onderdelen van het airbagsysteem op beschadigingen en juiste aansluiting van de stekkercontacten te worden gecontroleerd. Een veel voorkomende foutoorzaak is een slechte stekkerverbinding bij de gordelspanners of zijairbags bij de voorstoelen. Door het naar voor en achter schuiven van de stoelen komen de stekkerverbindingen los te zitten en treden er overgangsweerstanden op. Maar ook de wikkelveer is regelmatig de foutoorzaak. Doordat deze veer bij elke stuurbeweging wordt belast, wil deze nog wel eens uitvallen. In elk geval is een geschikt diagnoseapparaat nodig. Als tijdens de visuele inspectie een foutieve stekkerverbinding wordt vastgesteld, moet het foutgeheugen met het diagnoseapparaat worden gewist.

Als bij de visuele inspectie geen gebreken kunnen worden vastgesteld, moet met het diagnoseapparaat het foutgeheugen worden uitgelezen. Fouten die in het systeem zijn opgetreden, worden doorgaans door de zelfdiagnose herkend en in het foutgeheugen opgeslagen. Als in het foutgeheugen fouten als "Signaal onjuist" of "Signaal te laag" of "Signaal te hoog" zijn opgeslagen, kan deze fout bijvoorbeeld door een defecte kabel zijn veroorzaakt. In dat geval kunnen met een multimeter de kabelverbindingen tussen de sensoren en het regelapparaat op doorgang en massasluiting worden gecontroleerd. Voor het lokaliseren van de sensoren en stekkerverbindingen evenals de pinbezetting op het regelapparaat, zijn fabrikantspecifieke informatie en schakelschema's nodig. Bij deze werkzaamheden moet altijd de voertuigaccu worden losgekoppeld en moeten de sensoren en het regelapparaat van de kabelboom worden gescheiden. Voor het aansluiten van de testkabels op de connectoren, kunnen het beste geen “zelf vervaardigde” testadapters (opengebogen paperclips) worden gebruikt. Deze kunnen de gevoelige stekkercontacten beschadigen, zodat er ongemerkt nieuwe fouten kunnen worden ingebouwd. Het is zinvoller om gebruik te maken van speciale testpennen die in de stekkercontacten passen en waarbij men er zeker van kan zijn dat er een juist contact tot stand is gebracht.

Hoe nuttig is dit artikel voor jou?

Helemaal niet nuttig

Zeer nuttig

Vertel ons alstublieft wat u niet leuk vond.
Bedankt! Maar voordat u weggaat!

Schrijf je in voor onze gratis HELLA TECH WORLD-nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van de nieuwste technische video's, adviezen voor autoreparaties, trainingen, marketingcampagnes, diagnostische tips en leuke winacties!

Meer informatie over onze nieuwsbrief weergeven Meer informatie over onze nieuwsbrief uitschakelen

Schrijf je in voor onze gratis HELLA TECH WORLD-nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van de nieuwste technische video's, adviezen voor autoreparaties, trainingen, marketingcampagnes, diagnostische tips en leuke winacties!

Samen krijgen we auto's snel weer op de weg!

Met uw aanmelding voor de nieuwsbrief hebt u de mogelijkheid om de nieuwe HELLA Werkplaatskalender 2024 nu naar uw werkplaats opgestuurd te krijgen. Zolang de voorraad strekt!

Gegevensbescherming | Uitschrijven

Let op:
Je wordt pas op de nieuwsbrief ingeschreven nadat je op de bevestigingslink hebt geklikt in de kennisgevingsmail die je binnenkort gaat ontvangen!

Gegevensbescherming | Uitschrijven

We zijn er bijna!

Het enige wat je hoeft te doen, is je aanmelding te bevestigen!
We hebben een e-mail gestuurd naar your email address.

Controleer je inbox en klik op de bevestigingslink om HELLA TECH WORLD-updates te kunnen ontvangen.

Verkeerde e-mail of geen bevestiging ontvangen?
Klik hier om e.e.a. opnieuw in te voeren.