Hoe verschillend een voertuig met verbrandingsmotor en een elektrische auto ook zijn, ze hebben één ding gemeen: Beide hebben een accu nodig. Terwijl de verbrandingsmotor een startaccu gebruikt, haalt het elektrische voertuig zijn energie uit een tractie-accu. Als professionele garagemedewerkers weten jullie dat natuurlijk al. Maar weten jullie ook hoe je een accu aan het einde van zijn levenscyclus op de juiste manier moet weggooien om de waardevolle grondstoffen in de accu's in de circulaire economie te behouden? Of waar jullie op moet letten bij het ontmantelen van de verschillende soorten accu's en batterijen? Om in de toekomst voor meer duidelijkheid, veiligheid en duurzaamheid te zorgen als het om accu's gaat, heeft de Europese Raad de nieuwe batterijenverordening gelanceerd.
Accu's en batterijen zijn een integraal onderdeel van ons leven geworden - en ze brengen mobiliteit letterlijk in beweging. Onderzoeken gaan ervan uit dat de vraag naar accu's tegen 2030 waarschijnlijk zal vertienvoudigen, onder meer door het toenemende aantal elektrische auto's. De groeiende accumarkt heeft de EU ertoe gezet actie te ondernemen: De nieuwe richtlijn moet zorgen voor meer duidelijkheid bij de productie, het gebruik en het recyclen van accu's en afgedankte accu's.
Met de nieuwe verordening scherpt de EU vooral de duurzaamheidsregels voor (afgedankte) accu's en batterijen aan. Het doel is om een circulaire economie voor de accusector te creëren. In alle fasen van de levenscyclus van accu's - van productie tot recycling - moeten hulpbronnen en het milieu worden ontzien. Dit betekent bijv. dat er grondstoffen uit oude accu's en batterijen gebruikt worden bij de productie van nieuwe. Als jullie je ooit hebt afgevraagd welke recyclebare grondstoffen er eigenlijk in een gemiddelde lithium-ion-accu van 400 kg zitten, dan is hier het antwoord:
• Grafiet: 33 kg
• Kobalt: 12 kg
• Nikkel: 12 kg
• Mangaan: 11 kg
• Lithium: 4 kg
Naast plastic komen er bijvoorbeeld ook aluminium en koper uit de accubehuizing.
Een van de belangrijkste innovaties: In plaats van tot nu toe drie, heeft de nieuwe batterijenverordening betrekking op in totaal vijf soorten accu's en batterijen:
- Conventionele apparaatbatterijen (portable batteries)
- Nieuw: Accu's voor lichte vervoermiddelen (bijv. e-bikes) als nieuw type accu (LMT-accu's)
- Accu's voor voertuigen voor het starten, de verlichting en de ontsteking van voertuigen (SLI-accu's)
- Nieuw: Tractie-accu's voor het aandrijven van elektrische auto's en andere wegvoertuigen (electric vehicle batteries; EV-accu's)
- Industriële accu's voor energieopslag en het aandrijven van industriële voertuigen (industrial batteries)
De nieuwe batterijenverordening legt verplichtingen op aan fabrikanten en dealers. Ongeacht het type, moeten alle accu's en batterijen labels dragen die informatie over hun capaciteit, prestaties, levensduur en chemische samenstelling bieden. Bovendien moeten alle accu's en batterijen voorzien zijn van een symbool dat aangeeft hoe ze op de juiste manier bij het afval moeten.
Voor LMT-accu's, EV-accu's en oplaadbare industriële accu's met een energiecapaciteit van meer dan 2 kilowattuur (kWh) heeft het digitale batterijpaspoort de vorm van een QR-code. Dit batterijpaspoort moet informatie bevatten over de CO2-voetafdruk van de accu, de samenstelling en de ontmanteling van de accu.
De nieuwe batterijenverordening betekent goed nieuws voor onafhankelijke garages: In de toekomst mogen ze accu's in elektrische voertuigen gaan onderhouden en repareren. De richtlijn bepaalt dat accu's voor elektrische voertuigen verwijderbaar en vervangbaar moeten zijn. Fabrikanten moeten de professionals in de garages voorzien van alle informatie die nodig is voor reparatie en vervanging en de nodige toegang verlenen voor on-board-diagnose.
In samenhang met accu's en de markt voor motorvoertuigen wordt tegenwoordig vaak een andere term gebruikt: de Euro 7-emissienorm. Volgens de huidige versie moeten nieuwe automodellen die vanaf 2026 voor het eerst worden geregistreerd, voldoen aan de eisen van de norm. Dit geldt ook voor de duurzaamheid van accu's in elektrische auto's: Na vijf jaar moet de gezondheidstoestand (State of Health) minstens 80 procent bedragen en na acht jaar of 160.000 km minstens 70 procent. Aan de ene kant moet dit de eigenaar van het voertuig beschermen tegen waardeverlies van zijn auto, en aan de andere kant moet het ook de CO2-balans van de tractie-accu's verbeteren.