Alles behalve stil: elektrische auto's moeten “luider” worden

Eigenlijk is dat wel een beetje raar. Mensen klagen er al tientallen jaren over hoe luid het wegverkeer is en hoeveel stress dit zou veroorzaken. En als er dan dankzij de elektromobiliteit vrijwel geruisloze auto's over de weg rijden, is het ook weer niet goed. Stekkerauto's moeten namelijk luider worden. Dit klinkt paradoxaal, maar heeft een ernstige achtergrond.
 

Zoals bekend zijn elektrische auto's vrij stil op de weg. Vooral bij lage snelheden kan dit een probleem binnen het wegverkeer opleveren omdat voetgangers en fietsers de auto's akoestisch vaak niet waarnemen. Daarom mogen e-auto's in de EU vanaf 2019 niet meer geruisloos onderweg zijn: vanaf 1 juli 2019 moeten elektrische auto's en hybride voertuigen bij snelheden tot 20 km/h en bij het achteruitrijden een akoestisch waarschuwingssignaal afgeven. Dat wordt voorgeschreven door een nieuwe EU-verordening. Bij hogere snelheden worden de afrolgeluiden van de banden dan weer zo luid, dat deze ook zonder kunstmatig waarschuwingssignaal kunnen worden waargenomen.
 

EU en VS willen “luide” e-auto's
Systemen in e-auto's die bij lage snelheden een waarschuwingstoon afgeven, worden aangeduid met de afkorting “AVAS” (Acoustic Vehicle Alerting System). Als het aan het Europees Parlement ligt, moet deze waarschuwingstoon het geluid van een auto met een verbrandingsmotor van dezelfde voertuigklasse simuleren. Hoe een dergelijk geluid kan klinken, demonstreert de Economische Commissie voor Europa van de Verenigde Naties op haar website.
Het verkeersveiligheidsprobleem van de stille stekkerauto's is wereldwijd bekend. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld houdt men zich al sinds 2010 bezig met kunstmatige sounds voor e-auto's. Toch duurde het acht jaar voordat het Amerikaanse Ministerie van Transport in februari 2018 een nieuwe wet aannam: “stille” voertuigen, met andere woorden hybride en elektrische auto's, moeten vanaf september 2020 bij snelheden tot 30 km/h een waarschuwingstoon afgeven om ongevallen met voetgangers, fietsers en blinden te voorkomen. Reeds in september 2019, dus één jaar eerder, moeten de autofabrikanten dergelijke systemen in 50 procent van hun e-auto's aanbieden.
 

Zo werken “AVAS-systemen”
Maar hoe werken zogenaamde AVAS-systemen eigenlijk? Hugo Fastl, hoogleraar aan de leerstoel Mens-Machinecommunicatie aan de Technische Universiteit München (TUM), legt het als volgt uit: “We beginnen met een basisgeluid waaraan we een toonhoogte toewijzen. Zeer lage frequenties zijn echter moeilijk uit te stralen. Hiervoor zouden de luidsprekers in de auto zeer groot moeten zijn.” Omdat oudere personen vaak echter geen hoge frequenties meer kunnen waarnemen, maken AVAS-systemen doorgaans gebruik van het middenfrequentiebereik.  
Volgens de expert kan de toonhoogte een speciale rol bij het geluidsdesign van elektrische auto's spelen. Zo kan door aanpassing van de toonhoogte intuïtiever worden waargenomen of het voertuig op een gegeven moment versnelt of afremt.
Overigens hoeft het wegverkeer door de waarschuwingssignalen van de e-auto's niet noodzakelijkerwijs luidruchtiger te worden. Prof. Fastl stelt voor het systeem aan de moderne hulpsystemen voor de bestuurder te koppelen: “er komen steeds meer auto's met automatische voetgangersherkenning op de markt. We stellen voor om de geluiden van elektrische voertuigen alleen uit te zenden als er een voetganger in de buurt is.”
 

Meer informatie over het thema hulpsystemen voor de bestuurder vindt u hier