Een goede verlichting op het werk zou een vanzelfsprekendheid moeten zijn. Je wordt minder moe, bent geconcentreerder, de kans op ongelukken neemt af. Dit geldt niet alleen voor de kantoorwerkplek, maar vooral ook bij het werken in de buitenlucht. Goede verlichting is des te belangrijker wanneer het gaat om het laden en lossen van vrachtwagens of verschillende toepassingen van bouw- en gemeentevoertuigen. Vaak gaat het hier om zware lasten, uiteenlopende ondergronden of onduidelijke situaties. Werklampen van hoge kwaliteit, die op een niet-verblindende manier zijn gemonteerd, helpen gevaarlijke situaties te voorkomen en verhogen de kwaliteit van het werk aanzienlijk. Trouwens, ze zien er ook nog eens heel goed uit!
Volgens het Duitse verkeersreglement (StVZO) mogen meersporige voertuigen worden uitgerust met een of meer werklampen voor de verlichting van werkuitrusting en werkterrein. Als algemene regel geldt echter dat werklampen niet tijdens het rijden mogen worden gebruikt, tenzij het voertuig wordt gebruikt voor de aanleg, het onderhoud of de reiniging van wegen of voorzieningen in het weggedeelte, of voor vuilnisophaling en als het rijden uitdrukkelijk deel uitmaakt van het werkproces. In andere landen is dit op soortgelijke wijze geregeld, in nog andere zijn de bepalingen ruimer.
Een onderzoek van de nationale omstandigheden moet derhalve voorafgaan aan het gebruik van werklampen. Dit geldt ook voor de volgende punten: Volgens de Duitse wet op gezondheid en veiligheid op het werk moet de werkgever zorgen voor de veiligheid en de bescherming van de gezondheid van de werknemers en steeds naar verbeteringen streven. Dit is nog eens een extra argument voor het gebruik van werklampen. Ook moet hij in het kader van de beoordeling van de aan het werk van de verzekerden verbonden gevaren bepalen welke maatregelen nodig zijn om arbeidsongevallen en met het werk verband houdende gevaren voor de gezondheid te voorkomen (risicobeoordeling). Vrachtwagens, bouw- en gemeentevoertuigen zijn ook arbeidsmiddelen waarvoor een beoordeling moet worden opgesteld. Indien er gevaren ontstaan door onvoldoende verlichting tijdens de activiteiten, moeten passende maatregelen worden genomen. Volgens de DGUV is een voorbeeld het aan- en afkoppelen van vrachtwagens en aanhangwagens met behulp van werklampen.
Indien voertuigen in de nabijheid van werkplekken worden gebruikt (bijvoorbeeld bij het laden en lossen op depots en laadperrons), zijn in Duitsland de verordening inzake werkplekken in combinatie met de technische voorschriften "Beleuchtung" (verlichting) voor werkplekken van toepassing. Zij bevatten de verlichtingseisen voor werkterreinen en werkplekken zoals laad- en losplaatsen, overslagplaatsen of laadpunten. De lijst van mogelijke toepassingen voor werklampen kan eindeloos doorgaan.
Wat de prestaties van werklampen betreft, doen verschillende gegevens de ronde. In principe geldt: Hoe hoger de lichtstroom (de hoeveelheid licht in lumen die een lichtbron per tijdseenheid in alle richtingen uitstraalt), hoe krachtiger de schijnwerper. Maar dat is te kortzichtig. Veel leveranciers vermelden de berekende lumenwaarde, die niet overeenkomt met de werkelijke (gemeten) lichtstroom. HELLA kiest voor een andere benadering en verwijst in de productspecificaties naar de gemeten lumenwaarde, d.w.z. de werkelijke lichtintensiteit. De reden hiervoor is dat het lichtrendement niet alleen afhankelijk is van de lichtbron, d.w.z. de ledeenheid zelf, maar ook van warmteverliezen (25-35 procent) en bundelingsverliezen in het reflector- en lenssysteem (5-15 procent). Alleen de gemeten lumenwaarde weerspiegelt de werkelijkheid! Ook andere factoren spelen een rol. Men moet altijd letten op de kleurtemperatuur of de Kelvin-waarde.
Het opgenomen vermogen van de werklamp wordt meestal aangegeven in Watt. Men kan stellen dat een ledlamp van 6 Watt ongeveer een halogeenlamp van 35 Watt vervangt. Bovendien verbruiken ledjes tot 85 procent minder elektriciteit, warmen ze minder op en hebben ze een aanzienlijk langere levensduur.
Aangezien werklampen op bedrijfs- en gemeentevoertuigen meestal ook aan weersinvloeden worden blootgesteld, moeten zij bestand zijn tegen temperatuurverschillen, de inwerking van vreemde voorwerpen, permanente UV-straling en vooral vochtigheid. De IP-klasse, bijvoorbeeld, geeft de norm aan met betrekking tot het binnendringen van water en stof. IP6K7 beschermt tegen de gevolgen van vreemde voorwerpen en tijdelijke onderdompeling in water, IP6K8 tegen permanente onderdompeling en IP6K9k zelfs tegen directe behandeling met een hogedrukreiniger. Beide voorkomen het binnendringen van vreemde deeltjes. Bovendien moet het chassis robuust zijn en beschermd tegen trillingen die een negatief effect kunnen hebben op de ledprintplaat en het reflectorsysteem. Daarnaast moet de elektromagnetische compatibiliteit worden vermeld. In de winter speelt de strooizoutbestendigheid een rol voor hulpverleningsvoertuigen, vrachtwagens en aanhangwagens.
Achteraf ingebouwde ledwerk- of -achteruitrijlichten verhogen de werkveiligheid aanzienlijk en beschermen derden. Bovendien ontzien ze de 12- of 24-volt boordvoeding dankzij de multivolt-ledtechnologie. Bij bedrijfsvoertuigen verlichten zij de laadruimte, de laadzone aan de zijkant of de laadklepzone aan de achterzijde; bij bouw- en gemeentevoertuigen verlichten zij de voor-, zij- of achterdelen. Het zogenaamde Isolux-diagram beschrijft nauwkeurig zowel de stralingshoek als het verlichtingsbereik en geeft dus informatie over de optimale montagepositie en de montagehoek.
Omdat werklampen zowel in de zomer als in de winter optimaal moeten functioneren, beschikken de werklampen van de Thermoactive-serie van HELLA VALUEFIT ook over een uitgekiend warmtemanagementsysteem. Afhankelijk van de omgevingstemperatuur is de lichtopbrengst optimaal, zonder dat de lamp oververhit raakt. Dit verlengt de levensduur. Zij zijn geschikt voor personenauto's en terreinwagens, evenals voor bestelwagens en vrachtwagens.
's Nachts vormen geparkeerde en onverlichte voertuigen altijd een groot potentieel gevaar. HELLA heeft daarom ook het Park-Safety-Fix (PS-Fix) zelfvoorzienend parkeerverlichtingssysteem voor aanhangwagens ontwikkeld. Een batterijgevoede stroombron maakt het mogelijk aanhangwagens actief te verlichten zonder trekkend voertuig.
Het origineel herkennen
Dus niet alle werklampen zijn hetzelfde! Bij de aankoop moet u zeker ook letten op de ECE-R10-markering, evenals op de ECE-R23-markering voor achteruitrijlichten met bredere verlichting. Bij kwaliteitsproducten kunt u vertrouwen op de technische specificaties. HELLA onderwerpt elk koplampmodel aan grondige laboratoriumtests, zowel aan de binnen- als de buitenzijde.
Voor kopers is het vaak niet duidelijk of een lamp aan de strenge kwaliteitseisen voldoet. Daarom kunnen, naast de technische gegevens, de volgende eigenschappen als beslissingscriterium dienen, die duidelijk worden als men wat beter kijkt. Het chassis is niet netjes afgewerkt of ondeugdelijk gelijmd. Het binnenwerk is lastiger. In de meeste gevallen zijn reflectoren van lage kwaliteit op het eerste gezicht niet herkenbaar, hetzelfde geldt voor de ledprintplaat. HELLA- en HELLA VALUEFIT-producten hebben duidelijke merkkarakteristieken. De producten voelen goed in de hand aan, de oppervlaktestructuur is homogeen en intact.
Trouwens: Het achteraf inbouwen en installeren van werklampen moet altijd door een gekwalificeerde bedrijfswagengarage worden uitgevoerd - alleen dan zitten de voertuigbestuurders tijdens het werk zeker niet in het donker!
Georg Blenk, Krafthand Medien